اگر کاری نکنیم اینترنت ماهواره ای اقتصاد ایران را می بلعد
به گزارش نبض بازار،در سال‌های اخیر، اینترنت به ستون فقرات بسیاری از کسب‌وکارها در ایران تبدیل شده است. با این حال، قطعی‌ها، اختلال‌ها و محدودیت‌های دسترسی به اینترنت، چالش‌های جدی برای این کسب‌وکارها ایجاد کرده است. به منظور بررسی ابعاد مختلف این موضوع و تاثیر آن بر فضای کسب‌وکار دیجیتال کشور، گفت‌وگویی داشتیم با رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی.
اختلال یا محدودیت در اینترنت چگونه به طور مستقیم بر روند کسب‌وکارها تاثیر می‌گذارد؟
«اینترنت خوشبختانه بستری است که فعالیت‌های بسیاری بر روی آن انجام می‌شود. اگر بخواهیم تشبیه کنیم، اینترنت مانند یک اتوبان است؛ هرچقدر این مسیر چالش‌دار یا مسدود شود، حرکت روی آن دچار مشکل خواهد شد. بنابراین هر میزان محدودیت یا اختلالی در اینترنت یا باز کردن سایت‌ها وجود داشته باشد، تاثیر مستقیمی بر کسب‌وکارها می‌گذارد؛ هم بر انجام خدمات، سرویس‌ها و عملیات، و هم بر کاربرانی که قصد خرید دارند. این اختلالات طبیعتاً مشکلاتی ایجاد کرده و بر خرید و فروش تاثیر منفی می‌گذارد.»
آیا می‌توان گفت که این قطعی‌ها باعث نوعی عقب‌گرد دیجیتال می‌شود؟
«نمی‌دانم چرا این سوالات مطرح می‌شود؛ اتفاق خاصی در طول این سال‌ها نیفتاده است. شکایت‌ها نسبت به گذشته کمتر شده است. اما باید گفت که دنیا به سمت بهبود سرعت اینترنت حرکت می‌کند و هر کشوری که در این مسیر درست عمل نکند، دچار عقب‌ماندگی می‌شود. کشورهای همسایه ما هم به‌شدت در حال افزایش سرعت اینترنت خود هستند. اگر اینترنتی خوب، با ثبات و پایدار داشته باشیم، اقتصاد دیجیتال کشور هم بهبود خواهد یافت، چرا که سرمایه‌گذاران در حال حاضر به دلیل محدودیت‌ها و اختلالات اینترنت تمایلی به سرمایه‌گذاری در این حوزه ندارند.»
کسب‌وکارهای نوپا در برابر این شرایط چه استراتژی‌ای باید اتخاذ کنند؟
«سال‌هاست که کسب‌وکارها در ایران یاد گرفته‌اند خود را با اختلالات، فیلترینگ و محدودیت‌های گوناگون وفق دهند. متأسفانه چاره‌ای هم نبوده و کاربران نیز این وضعیت را پذیرفته‌اند. آرزو داریم روزی برسد که اینترنتی خوب و بدون محدودیت داشته باشیم. با این حال، تصور می‌کنم با ورود فناوری‌هایی مانند اینترنت ماهواره‌ای، به زودی تغییراتی در فضا ایجاد شود.»
تجربه کشورهای دیگر در مدیریت بحران‌هایی مثل قطع اینترنت چگونه بوده است؟
«شرایط ما با دیگر کشورها بسیار متفاوت است. کشورهای منطقه، مانند کشورهای حاشیه خلیج فارس، بهترین سرعت اینترنت را دارند و قابل مقایسه با ما نیستند. در کشور ما محدودیت‌ها ریشه‌های اجتماعی، سیاسی و امنیتی دارند که باعث شده راهکارهای دیگر کشورها چندان قابل استفاده نباشد. در ترکیه، در زمان بحران محدودیت‌هایی اعمال شد اما پس از بحران، شرایط به حالت عادی بازگشت. در آنجا همکاری میان شرکت‌های فناوری و دولت‌ها وجود دارد؛ موضوعی که در ایران به دلیل تحریم‌ها و مسائل سیاسی، امکان‌پذیر یا بسیار محدود است.»
آماری از میزان خسارت قطعی اینترنت به کسب‌وکارها دارید؟
«خیر، آمار دقیقی از میزان خسارت در کشور ما موجود نیست. در آمریکا ارقام بسیار بزرگی بابت خسارت هر ساعت قطعی اینترنت اعلام شده، اما در ایران چنین آمار مشخص و قابل اعتمادی وجود ندارد.»
قطعی اینترنت چه تاثیری بر مهاجرت نخبگان و فعالان فناوری اطلاعات دارد؟
«قطعی اینترنت بخشی از زنجیره عواملی است که باعث ناامیدی و مهاجرت فعالان فناوری اطلاعات می‌شود. وقتی افراد می‌بینند زیرساخت‌ها مناسب نیست، مشکلات طولانی می‌شود و برنامه‌ای برای بهبود وجود ندارد، احساس می‌کنند این حوزه برای دولت‌ها اهمیت ندارد.
محدودیت‌ها به راحتی اعمال می‌شود، تجهیزات اپراتورها فرسوده است و سرمایه‌گذاری هم انجام نمی‌شود. مجموع این عوامل باعث می‌شود افراد احساس کنند آینده‌ای در اینجا ندارند و به دنبال فرصت در کشورهای دیگر بروند.با بهبود زیرساخت‌ها، افزایش سرعت اینترنت و کاهش محدودیت‌ها می‌توانیم مهاجرت نخبگان را کاهش دهیم.»
نظرتان درباره اینترنت ماهواره‌ای چیست و چه تأثیری می‌تواند بر آینده کشور بگذارد؟
«به نظر می‌رسد طی سه تا چهار سال آینده، یا حتی زودتر، استفاده از اینترنت ماهواره‌ای گسترش یابد و حاکمیت اینترنت از دست دولت‌ها خارج شود. امروز هم برخی افراد از این نوع اینترنت استفاده می‌کنند و هزینه‌ها مستقیماً به کشورهای دیگر پرداخت می‌شود.
اگر برای این موضوع برنامه‌ریزی نشود، درآمد اپراتورها و فرصت‌های اقتصادی از بین می‌رود و کشور دچار آسیب‌های امنیتی و اقتصادی خواهد شد.
بله، مردم ممکن است از دسترسی به اینترنت پرسرعت خوشحال شوند، اما در عمق ماجرا، از دست رفتن کنترل داخلی و انتقال فرصت‌ها به کشورهای دیگر آسیب‌های جبران‌ناپذیری به کشور وارد خواهد کرد. تنها راه این است که مشکلات داخلی حل شود، ارتباطات بین‌المللی بهبود یابد و تصمیم‌گیران واقعیت‌های آینده را بپذیرند.»
