نیروگاه برق سبزوار؛ برگ برنده فولاد خوزستان برای مهار ناترازی انرژی
به گزارش نبض بازار،صنعت فولاد به‌عنوان یکی از پیشران‌های اصلی اقتصاد ایران، طی سال‌های اخیر با چالشی ساختاری به‌نام ناترازی انرژی مواجه بوده است؛ پدیده‌ای که با شدت گرفتن آن، نه‌تنها تولید این صنعت را تحت فشار قرار داده بلکه امنیت سرمایه‌گذاری در زنجیره فولاد را نیز تهدید کرده است.
فولاد از جمله صنایع انرژی‌بر محسوب می‌شود که در هر مرحله از تولید—from گندله‌سازی تا ذوب و نورد—نیازمند تأمین پایدار برق و گاز است. اما در سال‌های اخیر، به‌ویژه از سال ۱۴۰۰ به این‌سو، محدودیت‌های شدید در تأمین برق و گاز، زیان‌های مالی گسترده‌ای را به این صنعت تحمیل کرده است. به‌عنوان مثال، تنها شرکت فولاد خوزستان در فاصله‌ی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، بیش از ۸۶۹ میلیون دلار به دلیل قطعی برق و گاز ضرر کرد. این عدد، تنها مربوط به یک شرکت است و در مقیاس ملی، حجم خسارات چندین برابر خواهد بود.
علاوه بر زیان‌های مالی، ناترازی انرژی باعث از دست رفتن ظرفیت تولید شده است. فولاد خوزستان تنها در سال ۱۴۰۳ نزدیک به یک میلیون تُن از تولید برنامه‌ریزی‌شده خود را به دلیل قطع‌های مکرر انرژی از دست داد؛ رقمی که نه‌تنها در ترازنامه شرکت اثر می‌گذارد بلکه زنجیره پایین‌دستی و بازار داخلی را نیز با کمبود و افزایش قیمت روبه‌رو می‌کند.
یکی دیگر از تبعات ناترازی، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به توسعه صنعت فولاد در ایران است. در شرایطی که کشورهایی مانند چین، هند و ترکیه در حال توسعه پایدار و صادرات‌محور فولاد هستند، صنایع فولادی ایران درگیر چالش‌هایی پایه‌ای مانند نبود برق و گاز کافی برای ادامه تولیدند.
کاهش تولید برق، اولویت‌بندی مصرف و اعمال محدودیت‌ها در فصول گرم و سرد سال، بار سنگینی را بر دوش تولیدکنندگان گذاشته است. فولاد خوزستان، به عنوان یکی از بازیگران اصلی صنعت فولاد کشور، نیز از این قاعده مستثنا نبوده و بر اساس آمار ارائه‌شده، تنها طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، بیش از ۸۶۹ میلیون دلار زیان ناشی از محدودیت‌های انرژی را متحمل شده است.
در چنین شرایطی، تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نه تنها یک اقدام دفاعی، بلکه حرکتی هوشمندانه برای حفظ ثبات تولید و تداوم فعالیت‌های توسعه‌ای تلقی می‌شود. تملک نیروگاه برق ۵۴۰ مگاواتی سبزوار، تازه‌ترین گام فولاد خوزستان در این مسیر است.
واکنش به بحران، نه انفعال
آن‌طور که میثم شهنیانی، معاون طرح و توسعه شرکت فولاد خوزستان اعلام کرده، در سال جاری محدودیت‌های برقی حتی به فصول پاییز و زمستان نیز تسری یافته و منجر به از دست رفتن نزدیک به یک میلیون تُن از تولید برنامه‌ریزی شده شده است. این امر، لزوم دستیابی به منابع انرژی پایدار را برای فولاد خوزستان بیش از پیش آشکار کرده است.
بر همین اساس، تملک نیروگاه سیکل ترکیبی سبزوار با ظرفیت ۵۴۰ مگاوات، به عنوان راه‌حلی فوری و موثر، با حمایت هیأت‌مدیره و تلاش مستمر مدیریت ارشد شرکت اجرایی شد. فاز نخست این نیروگاه در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۴ وارد مدار می‌شود و تا سال ۱۴۰۵، با بهره‌برداری کامل از سه فاز آن، نگرانی‌ها درباره تأمین برق در فولاد خوزستان تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
فراتر از تأمین انرژی؛ گام در مسیر توسعه پایدار
گرچه هدف اولیه از تملک این نیروگاه، مقابله با محدودیت‌های انرژی بوده است، اما پیامدهای این اقدام، فراتر از جنبه‌های فنی و عملیاتی است. تضمین پایداری تولید، افزایش ضریب بهره‌وری، کاهش ریسک توقف خطوط تولید و حتی ایجاد فضای مطمئن‌تر برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای از مهم‌ترین مزایای این اقدام به شمار می‌آیند.
از سوی دیگر، تأمین برق پایدار به معنای حفظ اشتغال، ثبات در زنجیره تأمین، و ایفای بهتر مسئولیت‌های اجتماعی نیز هست. در دنیای امروز، که صنایع بزرگ ناچارند خود را با الزامات توسعه پایدار و تاب‌آوری اقتصادی تطبیق دهند، فولاد خوزستان با این تصمیم نشان داد که توسعه زیرساخت‌های انرژی بخشی جدایی‌ناپذیر از آینده‌نگری صنعتی است.
اگرچه احداث نیروگاه‌های اختصاصی ۱۰۰۰ و ۶۰۰ مگاواتی در دستور کار فولاد خوزستان قرار دارد، اما با توجه به فوریت بحران انرژی، تملک یک نیروگاه آماده بهره‌برداری، اقدامی پیش‌دستانه و هوشمندانه ارزیابی می‌شود. تزریق برق این نیروگاه به شبکه سراسری و بهره‌برداری از آن در محل مصرف، گامی مؤثر در مسیر خودکفایی انرژی و تضمین پایداری تولید است.
به نظر می‌رسد فولاد خوزستان، با سرمایه‌گذاری هدفمند در بخش انرژی، نه‌تنها در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر خواهد شد، بلکه الگوی مناسبی برای دیگر صنایع انرژی‌بر کشور نیز ارائه خواهد کرد؛ الگویی که بر پایه استقلال، آینده‌نگری و توسعه پایدار شکل گرفته است.
