با خرید خودرو یارانه نقدی حذف می شود؟/ وزیر کار پاسخ داد
به گزارش نبض بازار محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، اخیراً نسبت به مشکلات موجود در فرآیند دهک‌بندی خانوارها انتقاد کرده و نبود هماهنگی و تلفیق داده‌ها را عامل اصلی ناکارآمدی این سیستم دانست. وی در اظهاراتی تأکید کرد که تغییر دهک افراد به دلایل غیرمنطقی، مانند خرید و فروش یک پراید، قابل قبول نیست و نشان‌دهنده ضعف زیرساختی در مدیریت اطلاعات است.
قالیباف با اشاره به دسترسی کشور به داده‌های دقیق، اظهار داشت: «بت‌پرستی قرن ۲۱» مانع از یکپارچه‌سازی و به‌روزرسانی سامانه‌ها شده و این مشکل باعث می‌شود تا دهک‌بندی‌ها به درستی انجام نشود. وی بر لزوم بهبود این فرآیند تأکید کرد و گفت که عدم هماهنگی بین نهادها، تحلیل صحیح داده‌ها را با چالش مواجه کرده است.
در پاسخ به این انتقادات، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در جلسه‌ای با حضور قالیباف در کمیسیون اجتماعی، توضیحاتی ارائه داد. وی اعلام کرد که وزارت تعاون مرجع اصلی تعیین دهک‌ها نیست و این وظیفه بر عهده مرکز آمار ایران است که با بررسی سطح درآمدی افراد، آنها را در یکی از دهک‌های یک تا ۱۰ قرار می‌دهد. میدری تأکید کرد که تغییر دهک به دلایل جزئی مانند خرید یک خودرو، صحت ندارد و وزارت تعاون بر اساس داده‌های مرکز آمار و مجموعه شاخص‌ها، دهک‌بندی را انجام می‌دهد.
وزیر تعاون همچنین به پیشنهاد مطرح‌شده در جلسه کمیسیون اجتماعی اشاره کرد که خواستار ایجاد مکانیزمی برای اعتراض به دهک‌بندی‌ها شده است. وی گفت: «پیشنهاد شده که افراد بتوانند پس از اعلام دهک‌بندی، با ارائه ادله، به وضعیت خود اعتراض کنند. در صورت تأیید پایین بودن سطح درآمد از طریق بررسی میدانی، دهک فرد تجدیدنظر می‌شود؛ در غیر این صورت، فرد مشمول جرائم قانونی خواهد شد.» این پیشنهاد نیازمند مصوبه قانونی است و قرار است در دولت مطرح شود.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که انتقادات قالیباف نشان‌دهنده نگرانی‌های جدی درباره دقت و انصاف در فرآیند دهک‌بندی است، در حالی که میدری تلاش کرده است با شفاف‌سازی نقش نهادها و پیشنهاد راهکارهایی مانند امکان اعتراض، به این انتقادات پاسخ دهد. با این حال، چالش‌های هماهنگی داده‌ها و به‌روزرسانی سامانه‌ها همچنان به عنوان یک مشکل اساسی باقی مانده است.
یارانه معیشتی این دهک ها قطعا قطع می شود
دولت مکلف است در سال ۱۴۰۴ یارانه نقدی خانواده‌های پردرآمد را حذف کند و منابع حاصل از آن را به خانوارهای کم‌درآمد اختصاص خواهد یافت.
طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، دولت مکلف است در سال ۱۴۰۴ یارانه نقدی خانواده‌های پردرآمد شامل دهک‌های هشتم، نهم و دهم را حذف کند اما با گذشت نیمی از فروردین ماه هنوز خبری در خصوص زمان اجرای این قانون منتشر نشده است.
در بخشی از بند پ تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ آمده است: «دولت مکلف است در سال ۱۴۰۴ یارانه نقدی خانواده‌های پردرآمد (دهک‌های هشتم، نهم و دهم) را حذف نماید.»
همچنین در ادامه این بند، تأکید شده است که آیین‌نامه اجرایی این قانون باید توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری دستگاه‌های اجرایی مربوطه حداکثر ظرف یک ماه از لازم‌الاجرا شدن قانون تدوین و به تصویب هیأت وزیران برسد.
در بخش دیگری از این مصوبه د ذکر شده است که خانوارهای مشمول یارانه نقدی در صورت تمایل می‌توانند شیوه پرداخت را از نقدی به کالابرگ الکترونیکی تغییر دهند. در این خصوص، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها مکلف شده است زیرساخت‌های لازم را برای اجرای این طرح فراهم کند و دستورالعمل اجرایی آن را با تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کند. گزارش عملکرد این بخش نیز باید به صورت فصلی به مجلس ارائه شود.
این در حالی است که در حال حاضر هم یارانه نقدی و هم یارانه کالابرگ به صورت همزمان در حال پرداخت به مشمولان است و باید دید دولت در ماه‌های پیش رو چه تصمیمی در این زمینه خواهد گرفت.
اما در مورد حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم تا دهم این موضوع قطعی به نظر می‌رسد و سخنگوی دولت تأکید کرده که دولت به دنبال اجرای این قانون است اما زمان دقیق اجرای آن هنوز مشخص نیست، بنابراین در فروردین ۱۴۰۴ یارانه نقدی به مانند قبل برای دهک‌های اول تا سوم ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر و برای دهک‌های چهارم تا نهم مبلغ ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر خواهد بود.
حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم یک گام در راستای عدالت اجتماعی و بهینه‌سازی توزیع منابع مالی کشور است. با این حال، موفقیت این سیاست بستگی به اجرای صحیح و نظارت دقیق بر عملکرد آن دارد. لازم است دولت و سازمان‌های مربوطه، با شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی دقیق، از اجرای بدون چالش این طرح اطمینان حاصل کنند.
سؤالات متداول درباره حذف یارانه نقدی ۱۴۰۴
۱. چه کسانی مشمول حذف یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴ هستند؟ تمامی خانوارهای دهک هشتم، نهم و دهم مشمول حذف یارانه نقدی خواهند بود.
۲. آیا امکان اعتراض به حذف یارانه وجود دارد؟ بله، دولت معمولاً سازوکارهایی برای اعتراض خانوارهایی که به اشتباه مشمول حذف یارانه شده‌اند، در نظر می‌گیرد و در این مورد نیز افراد امکان اعتراض به حذف یارانه را خواهند داشت.
۳. آیا دهک‌های اول تا سوم یارانه بیشتری دریافت خواهند کرد؟ طبق مصوبه مجلس، منابع حاصل از حذف یارانه دهک‌های پردرآمد، به خانوارهای کم‌درآمد اختصاص خواهد یافت.
۴. این قانون چه زمانی اجرا می‌شود؟ اجرای این قانون منوط به تصویب آیین‌نامه اجرایی توسط سازمان برنامه و بودجه و هیأت وزیران است که حداکثر یک ماه پس از لازم‌الاجرا شدن قانون تدوین خواهد شد.
