خانم صادق باید استعفا دهد/ فقط ابراز تأسف برای مردم کافی نیست
به گزارش نبض بازار،در پی حادثه دلخراش در بندر شهید رجایی، انتقادها از عملکرد وزارت راه و شهرسازی بالا گرفت و صدای نمایندگان مجلس برای پاسخگویی بلندتر شد. احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با اشاره به ضعف مدیریت در این فاجعه، صراحتاً خواستار استعفای خانم صادق، وزیر راه شد.
دو فرضیه درباره حادثه بندررجایی؛ خرابکاری خارجی یا سوءمدیریت داخلی؟
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به حادثه اخیر در بندر شهید رجایی گفت: «این حادثه می‌تواند از دو منظر مورد بررسی قرار گیرد. نخست، احتمال نقش‌آفرینی عوامل خارجی همچون رژیم صهیونیستی یا گروهک‌های معاند که جمهوری اسلامی ایران نیز بعضاً بر آن تأکید دارد. دوم، ضعف ایمنی داخلی و سوءمدیریت در نگهداری کالاهای خطرناک در بنادر.»
بخشایش اردستانی با اشاره به احتمال دخالت دشمنان خارجی گفت: «من احساس می‌کنم که فرضیه اول، یعنی نقش دستگاه‌های پنهان خارجی، قوی‌تر است. چنین انفجار بزرگی نمی‌تواند تنها ناشی از یک جرقه ساده باشد.»
او با اشاره به ابعاد پیچیده موضوع افزود: «اگر فرضیه دخالت خارجی و خرابکاری رژیم صهیونیستی تقویت شود، باید بررسی شود که آیا این اقدام برای تضعیف موقعیت ایران در مذاکرات هسته‌ای انجام شده یا نه. آیا قصد داشتند بگویند ایران حتی نمی‌تواند چند کانتینر خطرناک را مدیریت کند، چه رسد به اورانیوم ۶۰ درصد؟ این‌ها سوالاتی است که باید کارشناسی پاسخ داده شود، نه با حدس و گمان.»
وی افزود: «در بندر جبل‌علی امارات، ترخیص کالا ظرف ۴ روز انجام می‌شود، اما در بندر شهید رجایی ممکن است تا ۴ ماه به طول انجامد. این موضوع باعث انباشت کانتینرها و افزایش خطر می‌شود. همچنین برخی افراد سودجو کالاهای خطرناک را در زون‌های نامناسب و با اظهار خلاف واقع وارد می‌کنند تا هزینه‌های مالیاتی و دموراژ را کاهش دهند. این مسائل باید با نظارت و کنترل دقیق برطرف شود.»
وزیر راه باید استعفا دهد
نماینده مردم اردستان، در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به لزوم مسئولیت‌پذیری در نظام حکمرانی کشور اظهار داشت:«وقتی در نظام حاکمیتی اتفاقی رخ می‌دهد، هر مقام مسئول باید پاسخگو باشد. بنده نیز از امضاکنندگان طرح سؤال از خانم صادق، وزیر راه و شهرسازی، هستم. حدود ۴۰ نفر از نمایندگان از ایشان سؤال و یا درخواست استیضاح کرده‌اند، چون معتقدیم مدیریت ایشان، به‌ویژه در حوزه بنادر، ضعیف و ناکارآمد بوده است.»
وی تصریح کرد: «اگر ما نتوانیم یک بندر را اداره کنیم، چطور می‌خواهیم کشور را اداره کنیم؟ باید ریشه‌های این ناکارآمدی شناسایی و خشکانده شود. بندر شهید رجایی نمونه‌ای از بی‌تدبیری مدیریتی است که نیازمند پیگیری جدی است.تجربه نشان داده است که ما اغلب چنین حوادثی را به‌سرعت فراموش می‌کنیم. اما آن لحظه اولیه‌ای که خبر حادثه منتشر می‌شود، در ذهن مردم باقی می‌ماند. درسی که باید از این فاجعه بگیریم، جلوگیری از تکرار آن از طریق پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری مقامات است. اگر خانم صادق استعفا بدهد و رسماً عذرخواهی کند، می‌تواند گامی مؤثر در بازسازی اعتماد عمومی باشد. در غیر این صورت، ممکن است در حوزه‌های دیگر، مانند معادن یا صنایع، شاهد فجایع مشابهی باشیم که نتیجه همان بی‌تفاوتی مدیریتی است.»
مسئولان فقط تأسف می‌خورند و کسی پاسخگو نیست
احمد بخشایش اردستانی، با انتقاد از فقدان پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری پس از وقوع حوادث ملی گفت: «در کشور ما معمولاً پس از وقوع چنین حوادثی، فقط ابراز تأسف می‌شود و سپس همه چیز به روال قبلی برمی‌گردد. هیچ تغییری ایجاد نمی‌شود، هیچ‌کس عذرخواهی نمی‌کند و هیچ مقام مسئولی مسئولیت نمی‌پذیرد.»
وی افزود: «در کشورهای دیگر، وقتی یک اتفاق جدی رخ می‌دهد، مقامات مسئول به مردم پاسخ می‌دهند، استعفا می‌دهند و احترام می‌گذارند. آن‌ها حتی مسلمان نیستند، اما به مسئولیت انسانی خود پایبندند. ما که مسلمانیم، مسئولیت مضاعف داریم؛ هم در برابر مردم، هم در برابر خدا. در ژاپن اگر قطار سه دقیقه تأخیر داشته باشد، مدیران در برابر مردم عذرخواهی می‌کنند. اما در ایران نه تنها کسی مسئولیت نمی‌پذیرد، بلکه در پست خود باقی می‌ماند، حتی اگر فاجعه‌ای مثل پلاسکو رخ دهد.»
وی تأکید کرد: «به جای تمرکز بر گذشته، باید به آینده نگاه کرد و تدابیری اتخاذ شود تا چنین حوادثی دیگر در بنادر کشور تکرار نشود.»
او در ادامه بر لزوم اطلاع‌رسانی شفاف و سریع به افکار عمومی تأکید کرد و گفت: «اگر کمیته‌های تحقیق سریع و دقیق اطلاعات را منتشر نکنند، فضا برای تولید سناریوهای متنوع باز می‌شود؛ سناریوهایی که ممکن است جذاب‌تر از حقیقت باشند و ذهن مردم را تسخیر کنند. در نتیجه، اعتماد عمومی نسبت به دولت و حاکمیت کاهش می‌یابد.»
ضعف مدیریتی و ساختاری در بنادر ایران
بخشایش اردستانی در تشریح دلایل احتمالی وقوع حادثه گفت: «سه عامل در این حادثه محتمل هستند: اول، ضعف ایمنی در بندر شهید رجایی؛ دوم، رسوب بیش از حد کالا به‌دلیل فرآیند کند ترخیص؛ و سوم، نبود توزیع مناسب بار کشتی‌ها میان بنادر مختلف کشور. بندر شهید رجایی تبدیل به گلوگاه شده، درحالی‌که می‌توان از ظرفیت دیگر بنادر نیز استفاده کرد.»
او در ادامه با تأکید براینکه در کنار بررسی دقیق‌تر فنی، باید ساختار مدیریتی بنادر مورد بازبینی قرار گیرد، تصریح کرد:«وزارت راه و شهرسازی که متولی بنادر است باید پاسخگو باشد و حتی در صورت اثبات قصور، وزیر مربوطه باید استعفا دهد. متأسفانه در ایران کمتر شاهد مسئولیت‌پذیری و استعفای مقامات در پی حوادث هستیم.»
بخشایش اردستانی با انتقاد از عملکرد نمایندگان اعزام‌شده به محل حادثه گفت: «فرستادن نمایندگان مجلس در اوج بحران، در حالی که شعله‌ها زبانه می‌کشید، نه‌تنها تأثیری ندارد، بلکه موجب سردرگمی هم می‌شود. رئیس‌جمهور هم که شخصاً به محل می‌رود، عملاً تمام دستگاه‌ها به‌جای رسیدگی به بحران، درگیر همراهی با او می‌شوند. این روند، روند صحیحی برای مدیریت بحران نیست.»
او در پایان گفت: «کمیسیون امنیت ملی مجلس هیئتی را به همراه اعضای برخی کمیسیون‌های دیگر به بندر شهید رجایی اعزام کرد. دو نفر از کمیسیون امنیت هم به منطقه رفتند و یک گزارش اولیه تهیه شد که احتمالاً به‌زودی در صحن مجلس، البته به‌صورت غیرعلنی، قرائت خواهد شد. هنوز این گزارش به نتیجه قطعی درباره منشأ حادثه، داخلی یا خارجی، نرسیده است.».
