بررسی تمام احتمالات بازگشت شاخص کل و بازار بورس
به گزارش نبض بازار؛ شاخص کل بورس تهران روز گذشته پس از چند روز ریزش، صعودی شد و برای اولین بار پس از هفت روز کاری شاهد ورود پول حقیقی ها بود؛ اما سوال اصلی این است که آیا روند اولین روز هفته، امروز هم ادامه می یابد؟ مهدی سدیدی عضو هیئت مدیره بورس تهران در حاشیه جلسه وزارت اقتصاد درباره بررسی شرایط بورس با تاکید بر نقش سهامداران عمده در حمایت از بازار و اعمال رویه خرید سهام خزانه و انتشار اوراق تبعی، گفت: بعد ازحمایت سه هفته اخیر حقوقی ها ، روش های جدیدی در حال انجام است اما با توجه به سهم حدود 80 درصدی حجم معاملات سهامداران حقیقی ، برای برگشت بازار به تعادل باید از رفتار هیجانی فاصله گرفته شود.
در علوم اقتصادی اصطلاحی وجود دارد با نام نقطه چرخش که منظور از آن نقطه ای است در یک دور تجاری که در آن جهت فعالیت های اقتصادی عوض می شود(از رونق به رکود یا بر عکس).
شاخص کل بورس امروز شارژ می شود؟
شاخص کل بورس دیروز توانست با 1.7 درصد افزایش در کانال یک میلیون و 500 هزار واحد بالا بیاید. شاخص امروز برای تغییر کانال به کمتر از 20 هزار واحد شارژ نیاز دارد تا علاوه بر تغییر کانال، سقف مقاومتی یک میلیون و 600 هزار واحد را هم بشکند.
گروه خوش بین این اتفاق را دور از دسترس نمی ببیند؛ مجموعه اتفاقات حمایت از بازار ورود پول حقیقی ها و سهامداران حقیقی ، ، کنار گذاشتن نمادهای آزار دهنده روند بورس، به کارگیری ابزارهایی که گارانتی قیمت سهام حساب می شود مثل سهام خزانه و اوراق تبعی از جمله دلایل چنین خوش بینی است.
سیگنال قیمت دلار به بازار سهام و شاخص کل بورس
قیمت دلار هم سیگنالی برای کمک به حمایت از بازار محسوب می شود و گفته می شود اگر دلار در بازار نیما به سوی کانال 25 هزار تومان حرکت کند بورس روزهای رونق را بازیابی می کند.
افزایش سرمایه 3 هزار میلیارد تومانی شرکت های تابعه شستا، انتشار اوراق تبعی برای حمایت از سهام بانک ملت و... دیگر دلایلی است که از سوی خوش بینان به عنوان نشانه های نقطه چرخش در بورس بیان می شود.
البته طیف بدبین هم کماکان با اشاره به اینکه تمامی حمایت ها متوجه گروه خاصی است و نیمی از بازار به حال خود رها شده است با اتفاقات دیروز برای شاخص هم وزن تاکید دارند شاخص رمق زیادی برای بالا رفتن ندارد و روزهای مثبت خیلی سریع با روزهای منفی جایگزین می شود. بسته بودن نماد پالایشی ها، ایران خودرو، سایپا بخشی از بازار را متوقف کرده و بازگشایی این نمادها فشار فروش بیشتر می شود.
البته خوش بین ها می گویند اگر این نماد ها به گروه های مختلف تقسیم شوند و بازگشایی نماد شستا و پالایشی ها به روز آخر موکول شود شاید بورس از این گردنه به سلامت عبور کند.
رمز خوانی آینده شاخص کل بورس از نمادهای پرطرفدار
بورس این روزها صحنه جدال انتظارات با واقعیت های روی زمین است،برخی فعالان بورسی با تکیه بر متغیرهایی مانند ارز و قیمت های جهانی، حقیقی ها را تشویق می کنند در منازعه جریان های صعودی و ریزشی مقاومت بیشتری کنند. شمشیر بزنند، خسته نشوند تا با مقاومت آنان شاخص آهسته و پیوسته به جلو برود. وعده آینده و برجسته کردن برخی احتمالات برای سرمایه گذاران حقیقی اما یک طرف ماجرا است.
اما بازار درحال حاضر بر روی زمین و واقعیت چه وضعیتی دارد؟ ساده ترین و دم دست ترین ابزار تحلیل نسبت میان قیمت و درآمد است که به P/E معروف است. اگر نسبت P/E یک شرکت بیشتر از شرکت دیگر باشد، نشان‌دهنده این است که بازار نسبت به درآمد سهام شرکت در آینده خوش‌بین است.
در واقع این نسبت انتظارات سرمایه گذاران را نشان می دهد و مشخص می کند به ازای هر ریال سود سرمایه گذار چقدر حاضر بپردازد. طبیعتا اگر این نسبت 5 باشد بیانگر آن است که سرمایه گذاران به ازای هر یک ریال سود حاضر هستند 5 ریال بپردازند.
کارگزاری مفید در اواخر سال 90 برآورد کرده بود که به لحاظ تاریخی در بورس اوراق بهادار تهران متوسط این نسبت بین 2.3 تا 2.13 باشد. در آن مقطع متوسط این نسبت برای شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران 7.7 عنوان شده بود.
حال تحلیل گران سئوال می کنند با وجود همه اتفاقات در این دهه چه اتفاقی افتاده است که این نسبت برای بسیاری از شرکت ها به بالای 20 برسد.
افزایش بالای 20 یعنی صورت کسر که بیانگر قیمت است رشد بیشتری از مخرج که درآمد را نمایندگی می کند داشته است.
بسیاری بر افزایش نرخ ارز و تورم به عنوان نمونه ای از احتمال افزایش درآمدها تاکید دارند اما واقعیت این است که در دو سال گذشته تغییرات نرخ تورمی کم نبوده و بخش زیادی از تغییرات نرخ ارز نیز در درآمدها منعکس شده است. بنابراین انتظار افزایش درآمد بیش از این رقم جا پای محکمی در واقعیت ندارد.
برای اثبات این نکته فقط به نمادهایی که روز گذشته بیشترین سرمایه حقیقی ها را به خود جذب کرده اند توجه شود. از پنج نماد اول سه نماد نسبت قیمت به درآمدشان بالای 26، یک نماد بالای 30 و نماد دیگر بالای 200 است.
سرمایه گذاران چه انتظاری از نرخ تورم و نرخ ارز در آینده دارند که حاضر هستند چنین ریسکی را متحمل شوند یا در اقتصاد ایران قرار است چه اتفاقی رخ دهد که بتوان از محل آن مخرج این کسر را به گونه ای منبسط کرد که نسبت تعدیل شود. بسیاری از تحلیل گران می گویند راهی نیست و چاره در تعدیل قیمت است.
در این حالت خبری از نقطه چرخش در بورس نیست بلکه همانند چند ماه قبل در حرکت تند شاخص نزول به عنوان اصلاح شناخته می شد امروز هم در روزهای ریزش شاخص برگشت های آن باید به عنوان اصلاح موقت شناخته شود.
راهکار کوتاه‌مدت برای بازگشت شاخص کل بورس چاره کار نیست
سعید ابراهیمی، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص می‌گوید: برگزاری جلسات در حمایت از بورس در کوتاه‌مدت ممکن است جو بازار سرمایه را تغییر دهد، اما در بلند‌مدت تغییر بازار نیاز به تغییر ساز و کارهای قانونی و اصلاح ساختار بازار دارد.او ادامه می‌دهد: همان‌طور که در روزهای گذشته مشاهده می‌شد به‌خاطر جلسات آخر هفته‌ای نهادهای مختلف در مورد بازار سرمایه روزهای اول هفته بازار مثبت می‌شود و با افزایش عرضه‌ها این روند تغییر میکند که به‌نظر می‌رسد دلیل عمده این موضوع عدم‌اعتماد سرمایه‌گذاران به روند جلسات و حرف‌های ضد و نقیض مسوولان است.
ابراهیمی می‌افزاید: از سوی دیگر بحث شاخص‌سازی و حمایت از سهام شاخص‌ساز مطرح است که عملا بی‌توجهی به سهام کوچک را در بر می‌گیرد که همین موضوع یکی از عمده دلایل عدم‌اعتماد سرمایه‌گذاران خرد است؛ چرا‌که نگاه به شاخص هموزن و مقایسه آن با رشد شاخص کل حس عدم‌امنیت برای سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید میکند: اصرار بر شاخص‌سازی در مسوولان باعث تمرکز در سهام بزرگ شده که همین موضوع عدم‌تعادل در بازار را شدت بخشیده است. با توجه به افزایش قیمت دلار و تورم بالای اقتصاد کشور و اصلاح سهام شرکت‌ها به‌نظر می‌رسد که بسیاری از نمادها به محدوده قیمتی جذابی برای سرمایه‌گذاری رسیده است و چنانچه مسوولان امر بتوانند با ارائه راهکارهای منطقی در جهت شفافیت بازار اقدام کنند می‌توان امیدوار به برگشت بازار در آینده نزدیک شد. لازم به یادآوری است که بازار سرمایه می‌تواند به‌عنوان بازیگری مهم در عرصه رشد اقتصادی و رشد تولید و حمایت از بنگاه‌های اقتصادی در صورت برنامه‌ریزی صحیح نقش اساسی داشته باشد.
دلار تکلیف بازار سرمایه را روشن میکند
قیمت دلار معاملات بازار سهام را وارد فاز جدیدی کرده است. این را محمد همتی، مدیر سرمایه‌گذاری صندوق بانک دی می‌گوید و اظهار میکند: بعد از اینکه آخر هفته گذشته برای چندمین بار شاخص با ریزش مواجه شد روز گذشته شاهد بازگشت آرامش و فشار فروش کمتری از سوی سهامداران بودیم. گروه‌های متاثر از فولاد، فلزات اساسی، سنگ‌آهنی و پتروشیمی به‌دلیل افت قیمت‌‌شان در دو ماه گذشته دیروز تحت‌تاثیر افزایش قیمت دلار با خوش اقبالی رو‌به‌رو شدند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان میکند: بر این اساس گروه‌هایی که رابطه مستقیمی با قیمت دلار دارند بیشترین سهم درارزش معاملات دیروز را به خود اختصاص دادند از سوی دیگر افزایش قیمت‌های جهانی و احتمال عبور نرخ دلار از سقف ۲۶ هزار تومان، معاملات بازار سرمایه را با تغییراتی مواجه میکند.
او ضمن اشاره به جلسات مسئولان بورسی برای حل مشکلات بازار سهام اظهار میکند: همان‌طور که دیروز مشاهده کردیم صفوف سهام کوچک را نتوانستند جمع کنند و بسیاری از سهام شرکت‌های کوچک ازجمله دتولید، فاراک، گروه‌های دارویی، گروه‌های تجهیزاتی، مپنا و… درگیر صف فروش بودند. در واقع گردش معاملات باقی مانده به این دلیل است که صفوف فروش را نتوانستند جمع کنند.
مدیر سرمایه‌گذاری صندوق بانک دی، می‌گوید: طبیعتا جلساتی که مجلس، نماینده‌های بورسی و مقامات دیگر برگزار می‌کنند شاید بتواند التهابات بازار را کاهش دهد، اما به‌نظر می‌رسد تا تعیین تکلیف انتخابات آمریکا بازار سرمایه در لاک احتیاط و به‌دنبال آن کاهش معاملات فرو رود.
او با اشاره به تاثیر انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بر روند معاملات بورس تهران اظهار میکند: حواشی انتخابات آمریکا باعث شده معامله‌گران ایرانی وارد فاز احتیاط شوند از این رو ارزش معاملات نیز با افت چشمگیری مواجه شده است.به گفته همتی، بسته شدن نمادهای شستا، پالایشگاهی‌ها و خودرویی‌ها باعث می‌شود تا فشار فروش بیشتری به بازار تحمیل شود و تا بازگشت اعتماد سهامداران به بازار بعید است این نمادها باز شوند.
او با تاکید بر پیامد قیمت دلار بر آینده بازار سرمایه خاطرنشان میکند: وضعیت شاخص و روند معاملات به قیمت دلار بستگی دارد اگر قیمت دلار با افزایش مواجه شود بازار سرمایه نیز به روال قبل بازمی‌گردد با این اوصاف پیش‌بینی می‌شود در دو ماه آینده بازار ملایمی پیش‌رو داشته باشیم.
دستپاچگی مسئولان
بهروز شهدایی، کارشناس بازار سرمایه نیز در همین رابطه می‌گوید: تصمیمات خلق الساعه شبانه‌ای که مسوولان بورسی اتخاذ کردند بازار سرمایه را به‌هم ریخته است. یک روز تصمیم می‌گیرند صفوف فروش را جمع کنند فردای آن روز، ناگهانی با تغییر همان استراتژی، نماد شرکت‌های بزرگ را تعلیق می‌کنند بدون آن‌که پیامد آن را بر بازار در نظر بگیرند. از این رو اتفاقاتی که در تالارهای شیشه‌ای می‌افتد به مزاج معامله‌گران خوش نمی‌آید.
او با انتقاد از اظهارات غیر‌کارشناسی مسئولان غیربورسی کشور در مورد بازار سرمایه اظهار میکند: نایب رئیس کمیسون اقتصادی مجلس در حالی مردم را از سرمایه‌گذاری در بورس منع میکند که در صحبت‌هایش از عبارت «سپرده‌گذاری» در بازار سرمایه استفاده میکند که از عدم‌اشراف و ناآگاهی این مقام مسئول نسبت به بازار سهام حکایت میکند.
او ادامه می‌دهد: نامه پر از ابهام و ایراد آن ۲۵ اقتصاددان درخصوص رابطه رشد شاخص کل بورس با تورم و اظهارات غیرفنی برخی از مقامات غیربورسی در مورد وضعیت بازار سرمایه، مدیریت بازار را با چالش جدی مواجه کرده این در حالی است که بازارهای مالی مانند بازارهای فیزیکی دیگر نیست که یک اشتباهی را انجام و تبعات آن یک سال بعد نمایان شود. در بورس هر تصمیمی که سیاست‌گذاران اتخاذ می‌کنند بلافاصله ازسوی بازار با واکنش مواجه می‌شود.
بهروز شهدایی با بیان اینکه شبیه این اتفاق در سال ۸۴ نیز در بازار سرمایه افتاد، عنوان میکند: در آن سال مشکلاتی برای بازار به وجود آمد که سازمان بورس با چند تن از کارشناسان خبره این حوزه جلساتی برگزار کرد تا مشکلات را بدون نوسان‌گیری حقوقی‌ها به نام «حمایت» و دستکاری قیمت‌ها حل و فصل کنند؛ اما در حال حاضر دستپاچگی مسوولان برای رفع مشکلات، وضعیت را بحرانی‌تر کرده. به‌نظر می‌رسد تصمیماتی که برای بورس گرفته می‌شود به جای اینکه همسو با پارامترهای اقتصادی باشد بیشتر رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته است.
او خاطرنشان میکند: بازار سرمایه نسبت به افزایش قیمت دلار و حتی عرضه دارادوم واگرایی نشان داد و تا هفته قبل بازاری قرمز و منفی بود و به جای اینکه بازار تحت عوامل اقتصادی واکنش نشان دهد براساس عوامل غیر‌اقتصادی واکنش نشان داد که اگر این مشکلات برطرف نشود، حتی با تزریق منابع صندوق توسعه ملی نیز باز هم سرمایه‌گذاران از بازار خارج می‌شوند.او اظهار میکند: مگر زمانی که شاخص دو میلیون واحد را رد کرد، دولت و مسوولان به بازار پول تزریق کردند؟ این بازار بیشتر ازاین که به پول و منابع مالی احتیاج داشته باشد به آرامش و مدیریت صحیح کارشناسان بورسی نیاز دارد.
جلسات بی‌ثمر
بی‌اعتمادی سهامداران در بازار به اوج خود رسیده است. این را حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه عنوان میکند و هشدار می‌دهد: شواهد حاکی از آن است که سیاست‌گذاران برای ممانعت از خروج سهامداران دست به اقداماتی زده‌اند تا بازار را مهار کنند. اگر دستورالعمل‌ها، سیاست‌ها، تزریق پول یا تحیل‌های خاصی که قرار است در بازار سهام انجام شود در حد حرف باقی بماند به‌زودی با بخش بزرگی از سهامداران خداحافظی خواهیم کرد. این در حالی است که با خروج سهامداران معاملات تالارهای شیشه‌ای وارد فاز جدیدی می‌شود.
او با اشاره به جلسات مسوولان بورسی برای حل مشکلات به‌وجود آمده در بازار سرمایه می‌گوید: این جلسات که بعضا به صورت ناگهانی و از قبل تعیین نشده تشکیل می‌شود تاکنون خروجی چندان مثبتی نداشته و التهابات روانی همچنان در بازار موج می‌زند.
حمید میرمعینی اظهار میکند: بعد از کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت بیشتر نمادها، سرمایه‌گذاران توجیهی برای فروش ندارند. از سویی دیگر کاهش قیمت‌ها می‌تواند بازار خرید را برای سهامداران جدید جذاب‌تر کند اما برخی از اظهارات مسئولان درمورد بورس باعث شده مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس رغبت خود را از دست بدهند. این درحالی است که اگر سیاست‌گذاران اجازه می‌دادند بازار روند خود را طی کند هم اکنون با بازار پررونق‌تری رو‌به‌رو بودیم.
او با بیان اینکه اگر مسوولان برنامه‌ای برای حل بحران فعلی بازار در دست اجرا داشته باشند مقطعی و مسکن‌وار عمل میکند، خاطرنشان میکند: بازار سرمایه بر یک گذشته پراشتباه، حال خراب و آینده پرابهام می‌گذرد که حاصل بی‌برنامگی و بی‌هدفی مسوولانی است که برای بازار نسخه می‌پیچند. اینکه فکر کنید با تدابیری که اتخاذ می‌شود بازار به روال قبل و رونق بازمی‌گردد اشتباهی است که می‌تواند در ادامه، راه را با مشکلات بیشتری مواجه کند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه از سیاست‌های شبانه مسئولان پیداست که برنامه خاصی برای کنترل و حمایت از بازار ندارند. وقتی نمادها را می‌بندند یعنی بازار در وضعیت قرمز است این در حالی است که وضعیت فعلی با رسالت و محورهای توسعه‌یافتگی بازار که نقدشوندگی حرف اول را در آن می‌زند سازگاری ندارد.
برای عضویت در کانال تلگرام نبض بازار کلیک کنید.
