رمز ریال ابزاری نوین برای کنترل تورم یا گامی به سوی تاریکی؟

به گزارش نبض بازار،عصر دیجیتال دگرگونی‌های بنیادی را در عرصه‌های مختلف زندگی بشر رقم زده و نظام‌های سنتی را به چالش کشیده است. در این میان نظام‌های پرداخت نیز از این قاعده مستثنی نبوده و شاهد ظهور ابزارها و روش‌های نوینی برای تبادل پول بوده‌ایم.

ایران نیز در راستای همسویی با این تحولات گام‌های بلندی در مسیر توسعه پول‌های دیجیتال برداشته است. رونمایی از "ریال دیجیتال" در جزیره کیش، نقطه عطفی در این مسیر محسوب می‌شود و نویدبخش تحولات بزرگی در نظام پرداخت کشور است.

تسنیم مینویسد:با اقدامات بانک مرکزی و توسعه فاز آزمایشی خدمت جدید و عملیاتی شده " ریال دیجیتال " در جزیره کیش، مشتریان شبکه بانکی از تیرماه ۱۴۰۳ می‌توانند بدون استفاده از پول‌های کاغذی یا کارت‎های بانکی به سادگی از طریق کیف پول ریال دیجیتال و تنها با اسکن بارکد تولید شده توسط نرم افزار‌های ارائه شده، با شیوه‌های نوین خرید‌های خود را انجام داده و یا نسبت به انتقال وجه به کیف پول سایر مشتریان اقدام کنند.  

طبق اعلام بانک مرکزی، بعد از طی مراحل مطالعاتی اولیه، طراحی پروژه ریال دیجیتال از سال ۱۴۰۰ و پس از اخذ مجوز‌های لازم از شورای پول و اعتبار در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفت و متعاقباً اجرای فاز پیش‌آزمایشی از ابتدای سال ۱۴۰۱ آغاز گردید که پس از بررسی دستاورد‌های فاز پیش آزمایشی، فاز آزمایشی محدود این پروژه از خرداد ماه ۱۴۰۲ آغاز شد.

با توجه به برنامه ریزی‌های انجام شده، با مشارکت فعال شبکه بانکی، و همکاری‌های لازم در شبکه پرداخت کشور، از تیرماه سال ۱۴۰۳ با مشارکت دو بانک ملت و تجارت پروژه یادشده وارد مرحله گسترده فاز آزمایشی با امکان بهره‌برداری عمومی خواهد شد.  

در این مرحله که مقرر است بصورت مشخص از محدوده جغرافیایی جزیره کیش آغاز گردد، مشتریان شبکه بانکی و گردشگران این امکان را خواهند داشت تا با استفاده از این ابزار پرداخت جدید، نسبت به پرداخت هزینه‌های خرید کالا و خدمات اقدام کنند.

ریال دیجیتال چیست و با چه هدفی ایجاد شد؟

در یک تعریف ساده و کلی، ریال دیجیتال مشابه با اسکناس، تعهد بانک مرکزی به شکل الکترونیکی است که می‌تواند جهت انجام پرداخت های عمومی مورد استفاده قرارگیرد. ریال دیجیتال برخلاف سایر انواع پول الکترونیک رایج در کشور که از طریق حساب های بانکی و ابزارهای پرداخت متداول همچون کارت بانکی مورد استفاده قرار می گیرد، نیاز به تسویه بین بانکی برای انتقال وجوه بین خریدار و فروشنده نداشته و به محض انجام عملیات خرید وجوه دریافتی آن در اختیار فروشنده قرارگرفته و قابل بهره برداری می باشد. 

همچنین به دلیل استفاده از ابزارهای نوین در انجام عملیات پرداخت، پرداخت با این روش در عین افزایش امنیت پرداخت، بسیار ساده تر از شیوه های رایج پرداخت کارتی صورت می پذیرد.

شایان ذکر است این پروژه در گام نخست، با هدف بسترسازی توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور و پاسخ به نیازمندی ­های توسعه ای حوزه پرداخت توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران توسعه یافته است. 

در همین راستا، اهداف مهم دیگری همچون افزایش تاب­آوری و پایداری در زیرساختهای پرداخت کشور، بازآفرینی نقش اسکناس به شکل الکترونیکی در پرداختهای خرد کشور، بهبود کارآیی و توسعه ابزارهای پرداخت نوین، و مدیریت مخاطرات ناشی از رواج پول­های خصوصی نیز مدنظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده است. 

ویژگی های مهم ریال دیجیتال چیست؟

با توجه به تمهیدات اتخاذ شده ریال دیجیتال ظرفیت های لازم برای توسعه پول برنامه ­پذیر یا قابل برنامه­ریزی را تسهیل می نماید، که این مهم موتور محرک شکل گیری مدل های نوین کسب و کار خصوصاً در فضای تجارت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال کشور خواهد بود. 

شایان ذکر است با توجه به سیاستهای مد نظر بانک مرکزی، و با نظرداشت پشتوانه های قانونی از جمله اختیارات تفویض شده در بخش(ب) ماده(4) قانون بانک مرکزی، ریال دیجیتال به عنوان پول دیجیتال خرد از سوی بانک مرکزی منتشر گردیده و هدفگذاری این بانک بسترسازی جهت توسعه ابزارهای پرداخت خرد در اقتصاد مبتنی بر این شکل جدید پول می باشد. 

همچنین در گام های نخست، شبکه بانکی کشور امکان توسعه ابزارهای نوین پرداخت مبتنی بر ریال دیجیتال را داشته و در نظر است در آینده این نقش به سایر موجودیت های فعال در نظام پرداخت کشور و فناوری های نوین مالی نیز توسعه یابد. 

گفتنی است در این مرحله ریال دیجیتال صرفاً با هدف کاربری در محدوده جغرافیایی داخل کشور و برای تسهیل عملیات پرداخت های خرد داخلی هدف گذاری گردیده است.(پایان)

نقش ریال دیجیتال در اقتصاد دیجیتال:

ریال دیجیتال نقشی کلیدی در تحقق اهداف اقتصاد دیجیتال ایران ایفا خواهد کرد. این پول دیجیتال می‌تواند به شفافیت و کارایی نظام پرداخت کشور کمک کند، زمینه را برای نوآوری‌های مالی و توسعه کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری فراهم کند و ایران را در مسیر تبدیل شدن به قطبی در عرصه اقتصاد دیجیتال قرار دهد.

رونمایی از ریال دیجیتال، نقطه عطفی در تاریخ نظام پرداخت کشور محسوب می‌شود. این پول دیجیتال، نویدبخش تحولات بزرگی در این حوزه است و می‌تواند ایران را در زمره پیشگامان جهان در عرصه اقتصاد دیجیتال قرار دهد.