خطای ایران درباره احمد مسعود و طالبان!
به گزارش نبض بازار، واکنش احمد مسعود به درگیری نظامی ایران و طالبان قلب بسیاری از ما را به درد آورد آنجا که فرزند احمدشاه مسعود فقید به گلایه نوشت: نگفتمت مرو آنجا که آشنات منم؟
بعد از انتشار گزارشها و اخبار مربوط به درگیری نیروهای مرزبان ایرانی و نیروهای طالبان در روز گذشته، احمد مسعود با انتشار پستی در توییتر خود، به طور تلویحی مقامات جمهوری اسلامی را مورد عتاب قرار داد.
رویداد ۲۴ نوشت: احمد مسعود رهبر «جبهه مقاومت ملی» که یک گروه ضد طالبان در افغانستان است مصراعی از یک شعر مولانا، «نگفتمت مرو آنجا که آشنات منم؟» را منتشر کرد. به نظر میرسد منظور او از انتشار این بیت، انتقاد از سیاست جمهوری اسلامی در حمایت از طالبان و خالی کردن پشت او در جریان پیشرویهای طالبان به سمت کابل بوده است.
در درگیری روز شنبه میان مرزبانان ایرانی و نیروهای طالبان دو تن از سربازان ایرانی به شهادت رسیدند.
با ورود طالبان به ارگ ریاست جمهوری و فرار اشرف غنی رئیس جمهور سابق افغانستان، بسیاری از کشورهای جهان بحث درباره به رسمیت شناختن یا نشناختن امارت اسلامی جدید طالبان در افغانستان را آغاز کردند؛ اما هنوز طالبان معارض بزرگی داشت؛ تنها پسر احمد شاه مسعود.
جبهه مقاومت در برابر طالبان با محوریت تنها پسر احمد شاه مسعود با اتحادی از اعضای سابق ائتلاف شمال و دیگر مخالفان طالبان شکل گرفت. در جریان مبارزه مجاهدین افغان با طالبان، جمهوری اسلامی یار کمکی احمدشاه مسعود رهبر مجاهدین افغانستان بود. بعد از ترور احمدشاه مسعود، خانواده او تحت حمایت ایران بودند.
احمد مسعود در مدرسه ایرانی درس خواند!
گفته میشود احمد مسعود تک پسر احمد شاه مسعود در مدرسه سفارت ایران در تاجیکستان تحصیل کرده و در دوران دبیرستان به همراه خانواده در خانهای که توسط قاسم سلیمانی برای آنها در تهران تهیه شده بود زندگی میکردند. این رابطه دوستانه نزدیک میان ایران و مجاهدین افغان، اما دیری نپایید و رئالیسم حاکم بر عرصه بین الملل، این بار سرنوشت جمهوری اسلامی و طالبان را به هم گره زده است.
شهریور ۹۸ در خلال فراز و نشیبهای مذاکرات آمریکا و طالبان در دوحه، ایران برای اینکه از قافله عقب نماند، حضور نمایندگان طالبان در تهران را علنی کرد. طبیعتا این حضور سابقه طولانیتری داشته، اما شهریور ماه سیدعباس موسوی سخنگوی وقت وزارت خارجه سفر هیات سیاسی گروه طالبان به کشور و رایزنیهای فراگیر جمهوری اسلامی با این گروه را رسانهای کرد. محمدجواد ظریف نیز در پست خداحافظی خود، در تشریح سفر ملا برادر رئیس هیات سیاسی طالبان به تهران از عبارت «استقبال و بدرقه دزدکی» استفاده و به نارضایتی مردم از رابطه میان ایران و طالبان اشاره کرده است.
توصیف ظریف از نحوه استقبال و بدرقه گروه طالبان نشان میدهد سیاست جمهوری اسلامی ایران که بر پایه اصل واقعگرایی و خودیاری در عرصه بین الملل تبیین شده، با ایدئولوژی حاکمان کشور هم در تضاد است؛ اما این تضاد مانع از تلاش دستگاه پروپاگاندای نظام برای توجیه و تلطیف سیاست جدید در قبال افغانستان نشده است.
ایران و طالبان سالها بعد از سقوط امارت اسلامی به دست آمریکا، به واسطه دشمنی مشترکشان با نیروی اشغالگر افغانستان و برخی همکاریهای مرزی، روابط دیپلماتیک پنهانی دارند. مرگ ملا اختر منصور رهبر کشته شده طالبان در مرز ایران و پاکستان مساله رابطه ایران و این گروه را به عرصه رسانههای جهان کشاند. رسانههای آمریکاییها مدعی شدند ملا اختر از ایران وارد پاکستان شده بوده و توسط پهپادهای آمریکایی هدف قرار گرفته است.
از سوی دیگر سالهاست شایعه همکاری ایران و طالبان در حوزه آبهای مرزی در رسانههای جهان دست به دست میشود. صدا و سیما بر این شایعات دامن زده و یک کارشناسان ایرانی در برنامه جهانآرا که از شبکه تلویزیونی «افق» رسانه نزدیک به نهادهای نظامی، از ظرفیت تعامل حکومت ایران با طالبان روی مسایل امنیت مرزی و تقسیم آبهای مرزی و فرامرزی با افغانستان سخن گفت.
مدتهاست رسانههای ایران طبق دستورالعملی که به آنها ابلاغ میشود، حق استفاده از واژه «تروریست» برای توصیف طالبان را ندارند و با این حال برخی رسانهها همچنان از این عبارت استفاده میکند. از سوی دیگر از مدتها پیش صدا و سیما و دیگر رسانههای وابسته به نهادهای حاکمیتی تطهیر طالبان را در دستور کار قرار دادند. کار به جایی رسید که شبکه افق و نیروهایی نظیر رائفی پور، تاریخ دشمنی طالبان با شیعیان را تحریف کردند. روزنامه کیهان در روزهای اولیه پیشروی طالبان در خاک افغانستان در یادداشتی نوشت: «طالبان حتی اعلام کرده کاری با شیعیان این کشور هم ندارد. نیروهای طالبانی که امروز از آن حرف میزنیم، با طالبانی که میشناختیم و مثلاً سر میبرید، تفاوتهایی کرده است.»
این روزنامه پا را از حمایت تلویحی از طالبان فراتر گذاشته و روز دوشنبه (۲۲ شهریور) در یادداشتی اصلاح طلبان را به ناآگاهی نسبت به تفاوتهای طالبان و داعش متهم کرده که «به عمد میخواهند با ارائه تحلیل اشتباه کشور را دچار محاسبات جبرانناپذیر» کنند. روزنامه کیهان طالبان را «نیروی برآمده از ملت» خوانده که «میخواهد با کشورهای همسایه خاصه ایران و پاکستان و روسیه روابط حسنه داشته باشد»
سیاست حاکمیت در قبال تحولات یک کشور همسایه تا زمانی قابل توجیه است که آلترناتیو موثر و همسو با منافع ملی دیگری در این کشور همسایه وجود نداشته باشد. به این ترتیب حاکمیت برای توجیه افکار عمومی در قبال اتخاذ یک سیاست واحد کار ساده تری خواهد داشت. در غیر این صورت سیاست نظام با رای مردم در تضاد خواهد بود. در مورد تحولات افغانستان نیز ماجرا از این قرار است؛ پیشرویهای طالبان و پیروزی بلامنازع این گروه در افغانستان تا زمانی میتوانست جمهوری اسلامی را ناچار به تن دادن به حکومت یک جریان تروریستی در مرزهای شرقیاش کند که هیچ جریانی در مقابل طالبان مقاومت نکرده بود اما این اتفاق افتاده و مقاومت پنجشیر در برابر طالبان قد علم کرده است.
درپایان مصرع دوم شعر احمد مسعود در خطاب به سیاستگذاران جمهوری اسلامی شاه کلید این گزارش خواهد بود آنجا که مولانا میگوید: نگفتمت مرو آنجا که آشنات منم/به عاقبت به من آی که منتهات منم!