رصد و داشتن اطلاعات قیمت هزاران قلم کالا چه نتایجی دارد؟ / کدام کالاهای لوکس مشمول درج قیمت هستند

به گزارش نبض بازار، طرح درج قیمت تولیدکننده روی کالا با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت به منظور شفاف سازی قیمت انواع کالا‌ها از ۲۷ آذر سال گذشته اجرایی شد.

براساس طرح مذکور، تولیدکنندگان مکلف شدند قیمت تمام شده کالا‌های تولیدی را روی انواع کالا‌ها ثبت و عرضه کنندگان و فروشندگان نیز در فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا واحد‌های صنفی مکلف به درج قیمت مصرف کننده براساس سود تعیین شده توسط وزارت صمت، هستند.

اگرچه پس از مدتی با بررسی اشکالات طرح مذکور مقرر شد علاوه بر درج قیمت تولید‌کننده، تولیدکنندگان قیمت مصرف کننده را نیز بر روی کالا درج کنند و این موضوع از ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ اجرایی شد.

در واقع هدف از اجرای این طرح جهت جلوگیری از گران فروشی و کنترل قیمت است، در ۶ مرحله تعریف شده که تاکنون ۴ مرحله آن اجرا شده و مرحله پنجم آن نیز از فردا اول اردیبهشت ۱۴۰۱ اجرایی خواهد شد.

در هر مرحله از اجرای طرح خرید شفاف تعدادی اقلام کالا‌هایی به طرح اضافه و مشمول درج قیمت می‌شدند، اما در مرحله پنجم این طرح، تمامی کالا‌ها مشمول اجرای طرح درج قیمت کالا می‌شوند ضمن اینکه در این مرحله برخی از گروه‌های کالایی مستثنی هستند.

  در رابطه با جزئیات اجرای مرحله پنجم طرح «خرید شفاف» یا همان درج قیمت بر روی کالا، محسن حسین لویی مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی، شبکه‌های توزیع و اقتصادی وزارت صمت اعلام کرد: تاکنون ۱۶ هزار قلم مشمول طرح شده است و بنابراین بر روی ۱۶ هزار قلم درج قیمت انجام شده است ضمن اینکه با توجه به احصاء اطلاعات قیمت انواع کالا‌ها فقط قیمت تولید کننده را بررسی نمی‌کنیم و بر روی قیمت‌ها نظارت مستمر و کامل داریم و نوسانات قیمت کالا‌ها را نسبت به ۵ ماه گذشته بطور مستمر چک می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم که نوسانات قیمت خارج از حد منطقی و معمول اتفاق بیفتد.

 اطلاعات قیمت ۸۴ هزار قلم کالا موجود است

 عنوان کرد: در مجموع باید بگویم هیچ وقت اینگونه نبوده که قیمت تمام کالا‌ها را در دست داشته باشیم و بتوانیم قیمت‌ها را مرور کنیم، الان بر اثر نتایج این پروژه با توجه به اینکه اطلاعات ۸۴ هزار قلم کالا موجود است در صورت تغییر قیمت می‌توان بررسی کرد که یک کالا چقدر گران یا ارزان می‌شود و به آسانی می‌توانیم نوسانات قیمت را رصد کنیم.

وی ادامه داد: این رصد موجب شده از آذرماه سال گذشته به بعد نوسان قیمت آن کالا‌هایی که مشمول طرح خرید شفاف بوده‌اند به شدت کاهش یابد. این در حالی است قیمت نفت خام افزایش یافته است و قیمت محصولات شیمیایی و پتروشیمی نیز که مواد اولیه بطری‌های پلاستیکی و بسته‌بندی از آن تامین می‌شود افزایش یافته. منظورم این است که با وجود اینکه قیمت مواد بسته بندی که از محصولات پتروشیمی حاصل می‌شود افزایش یافته است، اما نوسان قیمت کالا‌هایی که باید در این بسته‌بندی‌ها نگهداری و با این بسته‌بندی‌ها عرضه شوند کم و به عبارتی بسیار ناچیز بوده است.

لویی در خصوص سوال اینکه از زمان اجرای طرح تاکنون چه تعداد کالا‌ها کاهش قیمت و چه تعداد کالا افزایش قیمت داشته است، گفت:  از زمان اجرای طرح خرید شفاف که از اواخر آذرماه سال گذشته اجرایی شد تاکنون در مجموع قیمت ۸ هزار و ۵۰۰ قلم کالا کاهش داشته و قیمت حدود ۴ هزار قلم کالا نیز یا ثابت بوده و یا نوسانی در حد یک تا دو درصد داشته است.

مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی درباره موضوعی که رئیس سازمان حمایت اعلام کرد که در مرحله پنجم اجرای طرح خرید شفاف که از اول اردیبهشت اجرایی می‌شود درج قیمت تولید کننده و درج قیمت مصرف کننده بر روی کالا‌ها الزامی می‌شود این در حالی است که درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده از ۱۶ اسفند سال گذشته اجرایی شده است ، بیان کرد:  بله از ۱۶ اسفند سال گذشته با توجه به بررسی‌های صورت گرفته در مورد چگونگی اجرای طرح و سوء استفاده‌هایی که برخی عرضه‌کنندگان کالا‌ها انجام می‌دادند مصوب شد تا برای جلوگیری از اجحاف در حق مصرف‌کنندگان تولیدکنندگان در کنار قیمت تولید کننده، قیمت مصرف کننده را نیز بر روی کالا درج کنند بنابراین درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده بر روی کالا اقدام جدیدی نیست، اما اجرای آن تکمیل‌تر می‌شود.

* درج قیمت تولید و مصرف‌کننده برای همه کالا‌ها غیر از کالا‌های استثنا الزامی است

ویطرح کرد: همه کالا‌ها به استثنای ۱۳ گروه کالایی و کالا‌هایی که امکان درج قیمت ندارند مانند کالا‌های اساسی و صنفی مشمول طرح درج قیمت مصرف کننده و تولید‌کننده می‌شوند؛ بنابراین به غیر از ۱۳ گروه کالایی، بقه کالا‌ها در مرحله پنجم اجرای طرح یعنی از اول اردیبهشت مشمول درج قیمت می‌شوند.

لویی ادامه داد: براین اساس اقلام دارویی و پزشکی، مواد اولیه و کالا‌های واسطه‌ای غیر قابل عرضه به مصرف کننده نهایی، انواع البسه، پارچه و پوشاک، انواع طلا، جواهر و زیور آلات، انواع صنایع دستی، محصولات کشاورزی غیر بسته‌بندی، محصولات بورسی و کالا‌های عرضه شده در بورس، انواع قطعات، ابزار و لوازم غیربسته‌بندی، انواع مصالح ساختمانی غیر قابل بسته‌بندی، محصولاتی که امکان بسته‌بندی ندارند، انواع لوازم‌التحریر غیر قابل بسته‌بندی، گوشت، مرغ، تخم مرغ، شکر، برنج، کالا‌های صنفی که در محل تولید عرضه می‌شوند از قبیل آش، حلیم، قنادی و ... مشمول درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده نمی‌شوند.

اقلامی مانند مصالح ساختمانی غیر قابل بسته‌بندی اصلا قابلیت درج قیمت ندارند و اقلامی مانند آش و حلیم که قیمت آن‌ها به صورت تابلو نرخ است و نیاز به درج قیمت تولید کننده ندارد، زیرا قیمت تولید کننده و مصرف کننده آن‌ها یکی است.

برای درج قیمت بر روی اقلام دارویی و کالا‌های اساسی با وزارتخانه‌های بهداشت و جهاد کشاورزی گفتگو‌هایی انجام شده است، درج قیمت بر روی این کالا‌ها نیازمند الزاماتی است.

* کالا‌های وارداتی مشمول درج قیمت وارد کننده شدند

مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی در خصوص کالا‌های وارداتی که مشمول درج قیمت می‌شود؟ اگر مشمول می‌شود در مورد چگونگی اجرای آن چنبن توضیحاتی داد:  قبل از اجرای طرح خرید شفاف، بر روی بسیاری از کالا‌ها هیچ قیمتی درج نمی‌شد، به عنوان مثال بر روی کالا‌های سرمایه‌ای هیچ قیمتی درج نمی‌شد.

وی ادامه داد: علاوه بر این برخی از کالا‌ها مانند کالا‌های وارداتی مانند موبایل، تبلت، لپ‌تاپ، کامپیوتر، بسته کاغذ A۴ نیز هیچ قیمتی بر روی کالا‌ها درج نمی‌شد؛ بنابراین در مرحله پنجم طرح خرید شفاف مقرر شد تا بر روی کالا‌های وارداتی هم قیمت درج شود. یعنی بر روی این کالا‌ها قیمت واردکننده و قیمت مصرف کننده درج می‌شود بنابراین در این نوع کالا‌ها به جای درج قیمت تولید کننده قیمت وارد کننده درج می‌شود و این کالا‌ها مانند سایر کالا مشمول درج قیمت مصرف کننده نیز هستند؛ بنابراین از ابتدای اردیبهشت ۱۴۰۱ همه کالا‌های تولیدی به جز موارد استثنا مشمول درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده می‌شوند و همه کالا‌های وارداتی غیر از موارد استثنا مشمول درج قیمت وارد کننده و مصرف‌کننده می‌شود.

این مقام مسئول درباره چگونگی اجرای نظارت بر  این پروژه  و رسیدگی به تخلفات در این زمینه به چه نحوی گفت: برای اجرای بهینه طرح خرید شفاف در ۳۱ استان بازرس داریم و بازرس‌ها موارد مختلف را رصد و در صورتی که تخلفی صورت بگیرد آن را پیگیری می‌کنند. علاوه بر اینکه مردم نیز در صورت مشاهده هر گونه تخلف می‌توانند شکایت خود را در جهت پیگیری از طریق شماره ۱۲۴ اطلاع رسانی کنند.

 لویی گفت: قیمت‌ها در چند مرحله پایش می‌شود، قطعا اگر مقرر بود که مطابق میل تولید کننده و واردکننده قیمت بر روی کالا تعیین شود اکنون این کاهش قیمت‌ها را شاهد نبودیم، با توجه به رصد و پایش مستمری که در چند ماه اخیر از قیمت‌های تولید کننده داشته‌ایم محدود قیمتی همه کالا‌ها را در اختیار داریم بنابراین با توجه به این محدوده قیمت تولید کنندگان مجازند که قیمت مصرف کننده را بر روی کالا درج کنند و بنابراین فرصت سوء استفاده نیز از بین رفته است.

به عنوان مثال در روز‌های آغازین این طرح تولید کنندگان نوشابه قیمت تولید کننده نوشابه را ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین، اما بعد قیمت تولید کننده این محصول به ۹ هزار و ۷۰۰ تومان کاهش یافت که این مساله ناشی از پیگیری و رصد مستمر قیمت‌ها بود.

در روز گذشته نیز طی جلسه‌ای قیمت مصرف کننده چای، ادو‌یه جات، کیک، کلوچه، لبنیات بررسی شد و قیمت واقعی آن احصا شده و این قیمت را به تولید کنندگان اطلاع داده‌ایم و براساس آن می‌توانند کالا را قیمت‌گذاری کنند؛ بنابراین یکی از اهداف در ثبت قیمت‌های نامتعارف بر روی کالا کسب حاشیه سود بیشتر در شبکه توزیع بود، اما اکنون از آنجا که برای قیمت مصرف کننده و تولید کننده کف و سقف تعیین کرده‌ایم دیگر ثبت قیمت واقعی برای تولید کنندگان جذابیت ندارد، زیرا در بازار رقابتی مشتریان خود را از دست می‌دهند.

مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی بیان کرد: براساس مصوبه مجلس و قانون انتزاع مسئولیت تنظیم بازار کالا‌های اساسی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است لذا دخالت ما به عنوان وزارت صمت برای کنترل قیمت این محصولات و تنظیم بازار آن باعث تداخل در کار وزارت جهاد کشاورزی می‌شود ضمن اینکه براساس قانون نیز مجاز به این کار نیستیم، اما اگر وزارت جهاد کشاورزی از ما کمک بخواهد بصورت ۱۰۰ درصدی آماده هستیم تا به آن‌ها کمک کنیم. اما همانطور که بیان کردم بر اساس قانون وزارت صمت دخالتی در امورات مربوط به وزارت جهاد کشاورزی انجام نمی‌دهد.

* افزایش قیمت‌ها مربوط به کالا‌های اساسی است

 لویی بیان کرد: این عدم رضایت به دلیل این است که مردم افزایش قیمت کالا‌هایی مانند برنج، گوشت، مرغ، تخم مرغ، برنج و میوه را مشاهده می‌کنند در حالی کنترل و تنظیم بازار این کالا‌ها همانطور که اشاره کردم مربوط به وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست و برعهده وزارت جهاد کشاورزی است بنابراین با توجه به اینکه تمرکز و توجه مردم بیشتر بر روی قیمت این قبیل کالا‌های اساسی است در مجموع معتقدند که انواع کالا‌ها گران شده است. اما واقعیت این است که مردم دقت لازم را بر روی قیمت اقلام دیگر ندارند.

لویی در جواب سوال آیا کالا‌های اساسی که نظارت و کنترل قیمت آن‌ها بر عهده وزارت جهاد است گران شده و کالا‌های زیر نظر وزارت صمت افزایش قمیت نداشته و یا نوسان قیمت آن جزئی بوده است، اما در همین چند روز اخیر پوشک بچه که اتفاقا کنترل و نظارت بر قیمت آن بر عهده وزارت صمت است گران شده است بنابراین در برخی از اقلام مربوط به حوزه وزارت صمت نیز شاهد افزایش قیمت بوده‌ایم، در این مورد توضیح بفرمایید که دلیل چیست؟، گفت: بله کنترل و نظارت بر قیمت این محصول قبل محصولات یعنی محصولات سلولزی بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است لذا بلافاصله با مشاهده افزایش قیمت پوشک بچه توسط یک شرکت تولید کننده اقدامات لازم انجام و پیگیری‌های لازم صورت گرفت.

یک شرکت تولید‌کننده پوشک بچه که در ساوه واقع است بدون اخذ مجوز‌های لازم اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرده است بنابراین مسئولان مربوط در وزارت صمت طی بررسی‌هایی که انجام دادند پرونده گران فروشی برای این شرکت تهیه و ارسال کردند و بر این اساس شرکت مکلف است قیمت‌ها را اصلاح کند و اگر این اقدام صورت نگیرد برخورد‌های بیشتری برای مقابله با گران‌فروشی با این شرکت تولیدی انجام می‌شود، به عنوان نمونه در صورت استمرار گران‌فروشی این شرکت‌ها، هیچ فروشگاهی حق عرضه محصولات تولیدی مربوط به این شرکت را نخواهد داشت، زیرا در غیر این صورت عرضه محصولی که گران شده به منزله مشارکت در گران فروشی برای فروشگاه‌های عرضه کننده خواهد بود.

منبع: فارس