فضای مجازی قاتل واقعی رومینا اشرفی؟/ ناگفته هایی از علت فرار رومینا
به گزارش نبض بازار، حجت‌الاسلام حسینعلی رحمتی، پژوهشگر اخلاق فناوری اطلاعات، در یادداشتی به نقش پررنگ فضای مجازی ( اینستاگرام ) در قتل رومینا اشرفی پرداخته است که متن آن از نظر می‌گذرد؛
«چند روز از قتل فجیع رومینا اشرفی، دختر سیزده ساله تالشی، به دست پدرش، گذشت، و ما به‌راحتی آن را فراموش کردیم. رومینا زنده نمی‌شود، ولی چنانچه عوامل و زمینه‌های این فاجعه شناخته نشود، هرلحظه ممکن است مشابه آن برای دیگر رومیناهای جامعه ما اتفاق افتد. بنابراین، «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد».
اهالی محل و دوستان رومینا انتشار تصاویر این دختر و پسری که فراری‌اش داده بود، در فضای مجازی ( اینستاگرام ) را «یکی» از عوامل مؤثر در وقوع این فاجعه تلخ می‌دانند. ظاهراً قضایا داشته ختم به خیر می‌شده که انتشار این تصاویر موجب تشدید عصبانیت پدر و اقدام نادرست او می‌شود.
خبرنگار از پدر رومینا می‌پرسد: «به صورت شفاف بگو که علت قتل چه بود؟»، و او جواب می‌دهد: «چون رومینا با یک آدم ... فرار کرده بود، از این موضوع آن موقع گذشتم، ولی بدتر از این اقدام، آن عکس‌ها را در اینستاگرام گذاشته بودند. من به بهمن گفتم اگر می‌خواهی دخترم را خوشبخت کنی، چرا چنین تصاویری در اینستاگرام می‌گذاری؟ از مادر رومینا بپرسید، رومینا را مجبور میکردند در آن حالت از او عکس بگیرند. روزی که تصویر دختر را اینستاگرام دیدم، اذیت شدم. با آبروی خانواده ما در اینستاگرام بازی کرد، آدمی که شرف و غیرت داشته باشد، این کار را نمی‌کند.» (سایت انتخاب، ۲۰ خرداد ۱۳۹۹)
با توجه به این تجربه و تجربه‌های مشابه قبلی، لازم است هشدار داده شود که:
۱. بچه‌ها نمی‌دانند فضای مجازی، و به طور خاص شبکه‌های اجتماعی، در کنار مزایای فراوان خود، می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات فراوان برای آنها شود، و به آسانی آبرو و حیثیت و مال وحتی جان آنها را بر باد دهد.
۲. بچه‌ها نمی‌دانند به خاطر کم‌تجربگی و عدم‌پختگی، تنوع‌طلبی و کنجکاوی، و به خاطر شور و شوق و بازیگوشی خاص سن خود، جذابیت‌های فضای مجازی می‌تواند آنها را فریب دهد و از سیاه‌چاله‌هایی که در این فضا بر سر راه‌شان قرار دارد غافل‌شان کند.
۳. بچه‌ها نمی‌دانند که تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند، برای همیشه باقی می‌ماند، حتی اگر خودشان آنها را حذف کنند. کافی است در گوشه‌ای از این کره خاکی یک نفر نسخه‌ای از این تصاویر را برای خود کپی کند. کار تمام است و اختیار از دست صاحبان تصاویر خارج شده است.
۴. بچه‌ها نمی‌دانند فضای مجازی مِلک طلق و ارث پدری آنها نیست. نمی‌دانند که رفتار نادرست‌شان در فضای مجازی، تأثیراتش را در فضای حقیقی نشان می‌دهد. آینده‌شان را خراب می‌کند. دل پدر و مادر را می‌شکند، حیثیت و اعتبار خود و خانواده‌شان را در فضای حقیقی خدشه‌دار می‌کند. عصبانیت‌ها و جنون‌های آنی درست می‌کند و داس مرگ را بر گردن نازکشان فشار می‌دهد.
۵. بچه‌ها نمی‌دانند که لایک‌ها و کامنت‌ها و ممبرهای شبکه‌های اجتماعی لزوما به معنای ارادت صادقانه و درستی رفتارشان نیست، بلکه تشویقی است برای عریان کردن هر چه بیشتر زندگی خود در پیش هزاران چشم گرسنه و کنجکاو که عطش سَرَک کشیدن به زندگی خصوصی آنها را دارند.
بله، درست است که بچه‌ها هر روز ساعت‌ها در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخند، ولی تجربه‌های تلخی مثل رومینا نشان می‌دهد که متأسفانه آنها خیلی چیزها را درباره این شبکه‌ها نمی‌دانند و این ندانستن‌ها است که برای خود و خانواده و جامعه‌شان هزینه‌ساز می‌شود.
پس چه باید کرد؟
در دست همه بچه‌های ما امروزه یک گوشی موبایل هست؛ پس عملاً امکان این هست که قاتلی در خانه ما مخفی شده باشد. بنابراین باید با بچه‌ها دوستانه صحبت کرد، آنها را آموزش داد و نسبت به خوبی‌ها و بدی‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی هست آگاه ساخت. پیش از آنکه داس مرگ رگ‌های نازکشان را از هم بگسلد یا آتش به خرمن آبرویشان بزند.
رومینا 14 ساله دختری که در تالش کشته شد
ماجرای این پرونده از ارتباط رومینا و بهمن خاوری -دوست و خواستگار رومینا- آغاز شد. سن بهمن حدودا دو برابر سن رومینا بود و برای ازدواج با مخالفت خانواده رومینا روبرو می شود و در نهایت فرار می کنند و پس از دستگیری آنها، رومینا به خانواده اش تحویل داده می شود. فرار رومینا به زعم پدرش یعنی بی آبرویی و در واکنش به این بی‌آبرویی، داس را برگردن دختر ۱۴ ساله‌اش نشاند و سرش را برید و بعد از قتل فرزندش از خانه روستایی بیرون آمد و گفت: "من غیرتم را ثابت کردم" و به این نحو نام «رومینا» هم در کنار دیگر قربانیان قتل های ناموسی قرار گرفت.
قتل رومینا اشرفی به شیوه‌ای که گفته شد و به ویژه وقوع آن به دست پدرش واکنش‌های زیادی در جامعه به همراه داشت. از جمله اینکه بسیاری افراد خواستار مجازات پدر رومینا شدند. برخی قصاص نشدن پدر رومینا را ناعادلانه دانستند. برخی صرفا خواستار افزایش میزان حبس پیش بینی شده برای یک پدر قاتل شدند و برخی دیگر هم با صرف نظر از بحث درباره نوع مجازات، گفتند که این «نبود مجازات متناسب» برای «پدر» نیست که او را به قتل فرزندش وا داشته بلکه وقوع این «جنایت» و جنایات امثال آن ناشی از برخوردهای مردم با ماجرا است و اساسا «فرهنگ» مهمترین موضوع در این زمینه است.
طبق ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی، پدر در جایگاه ولی دم در قتل فرزند قصاص نمی شود، بلکه قصاص تبدیل به دیه و تعزیر می شود
نجفی توانا: باید ریشه فرار دختران زیر ۱۶ سال بررسی شود
به گفته نجفی توانا وکیل دادگستری، قتل های خانوادگی و جنایاتی که در آنها افراد همدیگر را می شناسند، ریشه درسوءتفاهمات و اختلافات گسترده و همچنین ناتوانی افراد برای مدیریت بحران دارد، خشونت از «کلامی» شروع می شود و در نهایت به جنایت منتهی می شود. جنایت جسمی، حیوانی ترین رفتار نوع بشر است و حادثه ای که رخ داده ریشه سنتی دارد و ارزش های دینی و فرهنگی آنها با شرایط جدید و فضای مجازی چندان انطباق ندارد و گسست و اختلاف بین فرزندان باعث شده با کوچکترین اختلافی موضوع به جای تفاهم به درگیری برسد.
به زغم این حقوقدان ، باید ریشه فرار دختران زیر ۱۶ سال که در این حادثه هم رخ داده است بررسی شود تا با اطلاعات حاصله مسئولین بتوانند آن را مدیریت کنند. متاسفانه ریشه این جنایات به روابط قبلی والدین بر می گردد و نیز تعصب بی جا که باعث قتل خانوادگی می شود.
عبدالصمد خرمشاهی: قصاص نشدن پدر و جد پدری، تشویق به فرزندکشی است
عبدالصمد خرمشاهی یکی دیگر از وکلای دادگستری با بیان اینکه «قصاص نشدن پدر یا جد پدری در کنار سایر علل و عوامل به نوعی تشویق پدران برای کشتن فرزندشان است» گفت: این ماده قانونی از قبل هم چالش برانگیز بوده است و باتوجه به اینکه غالب حقوقدانان معتقد هستند که باید این ماده تعدیل شود، قانون گذار به این مسئله توجه کند و این ماده جرح و تعدیل یا اصلاح شود به نوعی که بیم تجری در ارتکاب جرم را در پدران ایجاد نکند.
«رومینا» قربانی تعصبی جاهلانه شد که به غلط ناموس‌پرستی نام گرفته است
علیرضا آذربایجانی دیگر وکیل دادگستری معتقد است که رومینا اشرفی، قربانی اقتدارگرایی مردانه توام با تعصب جاهلانه و بی‌شرافتی شد که در فرهنگ ما به غلط نام آن را ناموس پرستی گذاشته‌اند. برای پیشگیری از تکرار این وقایع تلخ که اخبارش جامعه را ملتهب و چهره‌ای منفی از فرهنگ کشور را خصوصا با تشدید مطلب در رسانه‌های بیگانه ارائه می‌دهد، وزارت آموزش و پرورش باید دانش آموزان را با مفاهیمی مثل حقوق فرزندی، خشونت خانگی مستقیم و غیر مستقیم، مدیریت بر عواطف حسی و جنسی دوران بلوغ، چگونگی استیفای حقوق اولیه و... آشنا نماید.
راه جلوگیری از تکرار حوادث مشابه «رومینا»، «فرهنگ سازی» است
فریده غیرت حقوقدان با اشاره به مسائل تربیتی پدر و مادر، جامعه و همه اولیایی که با تربیت فرزندان سروکار دارند، گفت: تاکید من و همه کسانی که درد و مشکلات جامعه را می‌فهمند و می‌خواهند راه حل ارایه کنند بر فرهنگ سازی در مورد تربیت، اصول و اقدامات اولیه‌ای است که وظیفه پدر و مادر می‌باشد تا چگونه فرزندانشان را تربیت کرده و نسبت به مسایل آگاه کنند.
این وکیل دادگستری در خصوص جلوگیری از بروز این نوع جرایم تصریح کرد: تاکید من و همه کسانی که درد و مشکلات جامعه را می‌فهمند و می‌خواهند راه حل ارائه کنند بر فرهنگ سازی است. ما بر تربیت، اصول و اقدامات اولیه‌ای که وظیفه پدر و مادر می‌باشد تاکید داریم که بچه را چگو.نه تربیت کرده و نسبت به مسایل آگاه کنند.
حجتی: مجازات فرزندکشی بازدارنده نیست
سیدمهدی حجتی یکی دیگر از وکلا معتقد است: بی تردید این دختر ۱۳ ساله، قربانی ترکیبی از فرزندکشی و قتل‌های ناموسی است که در یک طرف آن ایراد به بازدارنده نبودن مجازات وجود دارد و در سوی دیگر آن، ارزش‌های حاکم بر یک جامعه سنتی در وقوع آن دخالت دارد.
آزادی اغفال کننده، باعث انتساب تقصیرها به رومینا و تشدید انگیزه پدر شد
داریوش اشرافی یکی دیگر از وکلای دادگستری معتقد است: با آزادی فرد اغفال کننده ممکن است این تصور در اقوام و همسایگان بوجود میامده که مقصر صرف این اتفاق، آن دختر نگون بخت بوده و حداقل سبب تشدید انگیزه پدر در ارتکاب این جنایت بوده است.
جامعه واکنش سزاواری در مصاف با خشونت خانگی و فرزند کشی نمی‌بیند
محمدصالح نقره کار یکی دیگر از وکلا با بیان اینکه جامعه واکنش سزاواری در مصاف با خشونت خانگی و فرزند کشی نمی‌بیند، تاکید کرد که لازم است یک فراخوان عمومی برای آموزش و پیشگیری از خشونت خانگی داده شود.
گناه دادگستری در ماجرای قتل رومینا زیاد است
نعمت احمدی یکی دیگر از وکلا با بیان اینکه «گناه دادگستری در ماجرای قتل رومینا زیاد است» گفت: دادگستری اگر همین مقررات موجود مثلا ماده ۴۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری را رعایت می‌کرد، هیئت ۴ نفره مذکور در این ماده می‌دانست که نباید دختر را در شرایطی که پدر عصبانی است به او تحویل دهد و این اتفاق نمی‌افتاد.
مردم شماتت‌گر از هیولایی که خود ساخته‌اند اعلام نفرت می‌کنند
مریم نقاشان حقوقدان نیز معتقد است: بحث مجازات قصاص در چنین قتل‌هایی طبق جامعه شناسی حقوق در تمام دنیا عامل بازدارنده قوی به شمار نمی‌آید؛ یعنی در این قبیل قتل‌ها اگر قاتل علم به قصاص شدن هم داشته باشد، مانع موثری برای عدم ارتکاب جرم نمی‌باشد، پس در چنین قتل‌هایی به جای اینکه همه توانمان را در تشدید مجازات قرار دهیم بهتر است اسباب تشدید انگیزه ارتکاب قتل را کم کنیم.
قصاص پدر؟ چرا باید در جو زدگی کیفری قرار بگیریم؟
محمود میرخلیلی یکی دیگر از حقوقدانان با اشاره به ماجرای رومینا و قتل او به دست پدرش، گفت: متاسفانه در صداوسیما، رسانه‌ها، مساجد و مراکزی که وظیفه دارند فرهنگ اسلامی را ترویج دهند، فرهنگسازی نمی‌شود که اگر یک چنین چیزی اتفاق افتاد شخص احساس نکند از هستی ساقط شده و باید در واقع به یک عملیات انتحاری و امری که به منزله خودکشی است دست بزند.
صالح نیکبخت: حداقل و حداکثر مجازات فرزندکشی افزایش یابد
محمدصالح نیک بخت نیز با تاکید بر تشدید مجازات فرزندکشی، گفت: برای رهایی از تکرار جرایم و جلوگیری از سیطره فرهنگ‌های پوسیده، آموزش از طریق تریبون‌های عمومی و نیز صداوسیما ضروری است و باید کاری کرد که والدین و برادران، خود را مالک دختر و خواهر خود ندانند و اگر دختران مرتکب تخلفی شوند مجازات آن را به مراجع قضایی واگذار نمایند.
براساس این گزارش، در قانون مجازات سابق و فعلی براساس قاعده «انت و ما لک لابیک» و فحوای عدم قصاص پدر به دلیل قتل فرزند، از جمله ادله ای است که در این قاعده به آن استناد شده است.
قتل رومینا اشرفی مستوجب مجازات سنگین است
در ادامه واکنش‌ها به قتل رومینا، اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه مبنی براینکه با توجه به قتل رومینا اشرفی در روزهای اخیر انتقاداتی نسبت به بحث مجازات پدر، مطرح شده، به نظر شما به عنوان سخنگوی قوه قضاییه، قانون مجازات در این زمینه نیاز به اصلاح دارد؟ گفت: قتل رومینا اشرفی و هر نوع قتل نفس دیگر از منظر قوانین جزایی در زمره جنایات و مستوجب مجازات سنگین است که نوع قتل فرق ندارد چه خودکشی و چه برادر کشی و همسرکشی و فرزندکشی و پدرکشی و مادرکشی و هر نوع قتلی باشد را ما جنایت می دانیم و معتقدیم با کسانی که مرتکب جنایات می شوند باید قاطعانه و عبرت آموز برخورد کرد. در این پرونده اینگونه اقدام خواهد شد.
وی افزود: برخی در این جا دایه مهربان تر از مادر نشوند. کسانی که در داخل کشور یادمان نرفته مخالف قصاص بودند و علیه لایحه قصاص راهپیمایی میکردند و مقاله می نوشتند داعیه مهربان تر از مادر نشوند. قوه قضاییه قاطع و عبرت آموز برخورد می کند.
سخنگوی قوه قضاییه افزود: اگر مجازات تشدید شود طبق آن عمل می کنیم کما اینکه قوه در لایحه صیانت و کرامت و حفظ حرمت بانوان در بخش مربوط به جنایت مربوط به قتل عمدی بانوان اگر به هر دلیلی منتهی به قصاص نشود پیشنهاد تشدید مجازات داده و مجازات در لایحه پیش بینی شده است و نسبت به مجازات در قانون فعلی ما شدیدتر است. باز هم قانونگداری با نمایندگان است؛ چه در قالب همین لایحه‌ای که بعد از گذشت ۹ ماه از زمانی که آن را به دولت دادیم آن را به مجلس تقدیم کنند و چنانچه مجلس در همین لایحه‌ای که به مجلس می رود وچه در اصلاح قوانین حتما ضوابط قانونی لحاظ می شود و در قتل‌های فجیع و انتخاب مجازات حتما مجازات اشد اعمال می‌شود.
واکنش دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک به ماجرای «رومینا»
محمود عباسی دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک نیز از آموزش و پرورش خواستار بهره گیری از ظرفیت شبکه شاد برای آموزش حقوق کودک به دانش آموزان سراسر کشور شد و گفت: بدون تردید وظیفه سنگین ما پیگیری قضایی موضوع و مجازات شدید عامل این جنایت است اما این موضوع پایان راه نیست و آغاز یک راه بزرگ و سهمگینی است که ایجاب می کند ما برای پیشگیری از قربانی شدن رومیناها در جامعه گام برداریم. اولین و مهمترین گام آموزش والدین و خانواده ها است که در وهله نخست بدانند چگونه باید فرزندان خود را آموزش دهند و در گام دوم رسالت سنگین وزارت آموزش و پرورش که کودکان و دانش آموزان این مرز و بوم را در راه درست فکر کردن و درست اندیشیدن سوق دهد.
کدخدایی: قتل رومینا اشرفی، جنایت نابخشودنی است
در رابطه با خلا قانونی و اینکه قتل رومینا اشرفی می تواند با عدم تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان مرتبط باشد، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان نیز گفت: واقعیت این است که جنایت نابخشودنی است و این امر خلاف شرع و قانون اساسی است و امر غیرانسانی بود و ما انزجار خود را اعلام می کنیم از این گونه جنایاتی که اتفاق افتاده است. فقط با یک قانون حل نمی شود. زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی دارد. باید تلاش کنند نواقص را جبران کنند. آنچه مربوط به ماست لایحه حمایت از اطفال و نوجوانان است که ارتباط مستقیم با مساله ندارد و این لایحه سال ۹۷ برای ما در یک نوبت آمده و ایرادی داشته و بعد از ۸ الی ۹ ماه بعد آمد و یک ایراد بود و همانطور می‌دانید ۱۰ الی ۲۰ روز برای اعلام نظر، شورا وقت دارد و از سال ۹۷ تاکنون مجلس می توانست مصوبه را ارسال و اشکالات را برطرف کند و احتمالا اشکالات برطرف شود؛ لذا قصوری از شورای نگهبان از قانون حمایت از کودکان و نوجوانان نبوده و ما ایرادات را گفتیم و مجلس می توانست به صورت دو فوریتی یا شکل دیگری برای ما آن را ارسال کند و ارتباطی بین این لایحه و جنایت نمی‌بینم.
کدخدایی مبنی بر اینکه با توجه به قتل رومینا اشرفی در روزهای اخیر و طرح انتقاداتی نسبت به بحث مجازات پدر آیا به نظر شما به عنوان سخنگوی شورا، جا برای اصلاح قانون مجازات در این زمینه وجود دارد و این امر چقدر ضروری است؟ گفت: ما آمادگی خود را اعلام می کنیم از هر گونه قانون جدیدی که برای تشدید مجازات این افراد باشد. سعی می کنیم در کوتاه ترین فرصت اعلام نظر کنیم و اگر مشکل با قانون حل می شود، شورای نگهبان خود را موظف می داند در این زمینه گام بردارد.
نهایتا ۱۸ خردادماه سال جاری عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که لایحه حمایت از اطفال و نوجوانان در جلسه شورای نگهبان بررسی و عدم مغایر با موازین شرع و قانون اساسی تشخیص داده شد.
با عامل جنایت گیلان برخورد عبرت آموز خواهد شد
سیدابراهیم رییسی رییس قوه قضاییه نیز درباره این جنایت نیز گفت که برخورد دستگاه قضا با عامل این جنایت عبرتآموز خواهد بود و از مراکز علمی و دانشگاهی خواست که به آسیب شناسی مسائل اجتماعی بپردازند.
رییسی یکی از علل و عوامل اصلی حوادث و جنایاتی نابخشودنی همچون حادثه گیلان را دوری از خلاق و معنویت دانست و متذکر شد: عدالت در توزیع ظرفیت ها، تأمین معیشت مردم و توجه به اخلاق و معنویت در جامعه از مهمترین اصول کاهش ناهنجاری های اجتماعی و اقتصادی است که باید بیش از همه مورد توجه مسئولان اجرایی قرار گیرد.
انتهای پیام
منبع: ایکنا و رکنا
موضوع: قتل رومینا اشرفی ، قتل رومینا اشرفی
به کانال تلگرام نبض بازار بپیوندید
