فرمول محاسباتی توانگری مالی باید اصلاح شود

به گزارش نبض بازار، شرکت بیمه پاسارگاد نیز از جمله شرکت‌هایی است که سال‌هاست در سطح یک توانگری باقی مانده است. خبرنگار پایگاه خبری خرد و کلان در این باره با سید مرتضی حسنی عقدا، عضو هیأت عامل و معاون مدیرعامل شرکت بیمه پاسارگاد در امور اقتصادی و پشتیبانی به گفتگو نشسته است که در زیر می‌خوانید.

الزامات دستیابی به سطح یک توانگری مالی برای یک شرکت بیمه چیست؟

مهمترین وظیفه مؤسسات بیمه، پذیرش ریسک‌هایی است که در آینده تعهدات مالی ایجاد می‌کنند. به منظور ایفای تعهدات آتی، استمرار کسب‌وکار شرکت‌های بیمه و حفظ منافع بیمه‌گذاران و سهامداران، مؤسسات بیمه همواره به دنبال استفاده از روش‌ها، ابزار‌ها و استاندارد‌های مناسب و کاربردی مدیریت ریسک هستند. دستیابی به این مهم در توانگری مالی که یکی از مباحث مهم در مدیریت ریسک موسسه‌های مالی به ویژه شرکت‌های بیمه است، دنبال می‌شود.

ماهیت کسب و کار در حوزه خدمات مالی مانند بانک‌ها و بیمه‌ها با ریسک‌های متعددی از جمله ریسک بازار، نرخ ارز، نرخ بهره، قیمت سهام، رقبا، وضعیت نقدینگی، ریسک اعتباری، ریسک عملیاتی، ریسک نیروی انسانی و … مواجه هستند. تجهیز شرکت‌های بیمه به ابزار‌های لازم در شناسایی انواع ریسک‌ها و مدیریت آنها امری بسیار مهم است.

توانگری مالی نسبت سرمایه موجود به سرمایه الزامی است. منظور از سرمایه الزامی، حداقل سرمایه‌ای است که موسسه بیمه باید برای پوشش ریسک‌هائی که در معرض آن است، در اختیار داشته باشد که بر اساس مدل سرمایه مبتنی بر ریسک تعیین شده است. در آئین‌نامه توانگری مالی، چهار ریسک شامل ریسک صدور بیمه‌نامه، ریسک بازار، ریسک اعتبار و ریسک نقدینگی منظور شده است که برای دستیابی به سطح یک توانگری، شرکت‌ها می‌بایست از یک سو سرمایه موجود خود را افزایش دهند و از طرف دیگر تا حد ممکن با کاهش ریسک، سرمایه الزامی را کاهش دهند.

شرکت بیمه «پاسارگاد» چگونه توانست به این الزامات دست پیدا کند؟

بیمه پاسارگاد بر اساس آیین نامه نحوه محاسبه و نظارت بر توانگری مالی موسسات بیمه، اقدامات و کنترل‌هایی را جهت کاهش ریسک‌های مترتب بر عملکرد شرکت‌های بیمه انجام داده است.

در خصوص کنترل ریسک‌های بیمه گری که شرکت به دلیل صدور انواع بیمه نامه و قبولی اتکائی با آن مواجه است، اقداماتی نظیر فعالیت و حضور موثر و گسترده در بخش بیمه‌های زندگی و غیر زندگی، با اتکا به توان فنی شرکت و رعایت اصول بیمه گری در انتخاب ریسک، انتقال بخشی از ریسک بیمه نامه‌های صادره از طریق واگذاری به بیمه گران اتکایی، توجه به مبانی تعیین نرخ حق بیمه با رعایت اصول مدیریت ریسک، نظارت مستمر در فرآیند برآورد و پرداخت خسارت و احتساب ذخیره خسارت معوق و انجام محاسبات مربوط به ذخایر فنی با رعایت آیین نامه‌های مصوب شورای عالی بیمه و ضوابط تعیین شده توسط بیمه مرکزی انجام داده است.

همچنین شرکت بیمه پاسارگاد برای کاهش ریسک اعتبار به صورت مستمر وصول مطالبات خود را پیگیری می‌کند.

همچنین محاسبات نسبت توانگری هر ساله نشان می‌دهد که ریسک نقدینگی شرکت بیمه پاسارگاد، همواره صفر بوده است. ریسک‌های نقدینگی، ریسک‌هایی است که موسسه بیمه به دلیل عدم کفایت دارایی‌های جاری خود جهت ایفای تعهداتش با آن مواجه است. مطمئناً در شرایطی که شرکت نقدینگی کافی نداشته باشد، قادر به پاسخگویی و ایفای تعهدات خود نیست و این امر در سودآوری شرکت بیمه تأثیرگذار است.

در حوزه‌های اقتصادی، بیش از دستیابی به یک شاخص، حفظ آن از اهمیت برخوردار است. شرکت بیمه «پاسارگاد» چگونه توانسته است طی چند سال پیاپی، شاخص سطح یک توانگری مالی را برای خود حفظ کند؟

شرکت بیمه پاسارگاد از ابتدای اجرایی شدن آیین نامه شماره ۶۹ شورای عالی بیمه تا کنون، موفق به حفظ سطح یک توانگری مالی خود در صنعت بیمه شده و توانسـته است با مدیریت صحیح منابع و برنامه‌های افزایش سرمایه، شاخص توانگری مالی خود را رشد دهد. از آنجایی که عملیات بیمه گری شرکت همواره رو به رشد بوده و شرکت در زمینه فعالیت بیمه گری و سرمایه گذاری خود در حال توسعه است، لذا همواره سعی کرده در طول سال‌های فعالیت به صورت مستمر، انجام افزایش سرمایه را در برنامه کار خود قرار دهد و بر این اساس، سرمایه شرکت در حال حاضر به ۷۵ هزارمیلیارد ریال رسیده است.

شاخص توانگری مالی برای یک شرکت بیمه تا چه اندازه اهمیت دارد؟

تمامی شرکت‌های بیمه موظفند مطابق آیین نامه شماره ۶۹ مصوب شورای عالی بیمه، محاسبات توانگری مالی خود را تهیه و همراه با اظهارنظر حسابرس و بازرس قانونی به بیمه مرکزی ارسال کنند. بر این اساس بیمه مرکزی هر ساله پس از ارزیابی، لیستی از نسبت توانگری شرکت‌های بیمه منتشر می‌کند. وقتی شرکت بیمه‌ای در سطح یک توانگری قرار گیرد، به لحاظ بازار رقابتی و حضور در بازار وضعیت بهتری نسبت به سایر رقبا دارد و بیمه گذاران معمولاً بیمه گران توانگر را انتخاب خواهند کرد.

همچنین سرمایه موجود شرکت‌های بیمه که در محاسبات توانگری مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ملاک محاسبه حداکثر ظرفیت مجاز نگهداری مؤسسات بیمه است که شاخص مهمی در فعالیت شرکت هاست. این موارد حاکی از اهمیت و جایگاه این شاخص از منظر ناظر و بازار است.

پیشتر برخی بیمه گران نسبت به نحوه محاسبه نسبت و سطح توانگری مالی انتقاد‌هایی را مطرح کرده بودند. به عنوان مثال گفته می‌شود اگر یک شرکت هیچ بیمه نامه‌ای صادر نکند، می‌تواند به نسبت توانگری مالی بی نهایت ارتقا یابد. این انتقاد‌ها تا چه اندازه وارد است و آیا به نظر شما نحوه محاسبه این شاخص باید تغییر کند؟

نسبت توانگری مالی شرکت‌های بیمه، شاخص مهمی است، لیکن ارزیابی شرکت‌ها بر اساس یک معیار امکان پذیر نیست و معیار‌های دیگری نیز می‌بایست مورد ارزیابی قرار گیرند. بخشی از انتقاد‌های مطرح شده توسط بیمه گران درست است، از جمله این که فرمول محاسباتی در خصوص شرکت‌های تازه تأسیس و یا شرکت‌هایی که حجم فعالیت محدودی دارند، از کارایی لازم برخوردار نیست و قطعاً نیاز به بازنگری و اصلا اصلاح دارد. قرار گرفتن در سطح یک توانگری شرکت‌های بیمه و عدد نسبت توانگری تا جایی مطلوب است که نشان دهنده استفاده مطلوب از ظرفیت شرکت باشد و بالا بودن بیش از اندازه عدد توانگری، نشان دهنده عدم استفاده از ظرفیت‌های شرکت و عدم پذیرش ریسک است.

بیمه گزاران هنگام خرید بیمه نامه، باید چه سطحی از اهمیت را برای شاخص توانگری مالی در نظر داشته باشند؟

بیمه گزاران باید توجه داشته باشند که پایین بودن سطح توانگری، بیانگر ضعف بیمه گر است، ولی بالا بودن بیش از حد نسبت توانگری نیز بیانگر جایگاه واقعی بیمه گر نیست. برای انتخاب شرکت بیمه می‌بایست علاوه بر نسبت توانگری، به مسائل دیگری، چون خدمات و پوشش گسترده، رضایت مشتریان، سرعت و کیفیت پاسخگویی، سابقه شرکت و .. توجه شود.

توانگری مالی مؤسسه بیمه یکی از معیار‌هایی است که بیمه گزار می‌بایست به آن توجه کند، چون نشان دهنده توانایی بیمه گر در ایفای تعهدات آتی است، لیکن معیاری کافی نیست و باید معیار‌های دیگری را هم ملاک عمل قرار دهد.

شرکت بیمه «پاسارگاد» چه اقداماتی را برای افزایش نسبت توانگری در دستور کار دارد؟

بیمه پاسارگاد جهت حفظ و ارتقا سطح توانگری مالی خود علاوه بر انجام افزایش سرمایه‌های مستمر، همواره در جهت افزایش ظرفیت نگهداری به منظور بالابردن توان پذیرش ریسک در شرکت، افزایش تولید از طریق طراحی و عرضه محصولات جدید متناسب با نیاز بازار و بهبود محصولات فعلی را در دستور کار خود قرار داده است.

مدیریت آگاهانه بر ترکیب پرتفوی بیمه‌ای شرکت از طریق حضور در بازار‌های جدید، بررسی ریسک‌های پیشنهادی و قبول آنها بر اساس اصول بیمه گری و مدیریت ریسک، حضور موثر در بخش‌های مختلف بیمه‌های زندگی و غیرزندگی با اتکا به توان فنی شرکت و رعایت اصول بیمه گری در انتخاب ریسک، تمدید سالانه مجوز قبولی اتکایی شرکت از مؤسسات بیمه داخلی توسط بیمه مرکزی، ثبات مدیریتی شرکت و توان انجام برنامه ریزی‌های بلندمدت، مدیریت مؤثر بر وجوه نقد شرکت به منظور پرداخت به موقع خسارت‌ها و بدهی ها، خریـد دارایی‌ها و انجام سرمایه‌گذاری در بخش‌های سـودآور و درآمدساز از دیگر برنامه‌های شرکت است.

آیا حد مشخصی برای نسبت توانگری مالی شرکت بیمه «پاسارگاد» در نظر گرفته شده است؟

هرچند بیمه پاسارگاد صرفاً بخشی از ظرفیت خود را در محاسبه توانگری مالی استفاده کرده است، لیکن هر ساله سعی شده متناسب با افزایش حجم عملیات بیمه گری خود، سرمایه شرکت را افزایش دهد تا نسبت توانگری مالی در سطح یک و در یک نسبت مطلوب و متوازن قرار گیرد تا هم از ظرفیت شرکت به نحو مطلوب استفاده شود و هم از منظر ذینفعان، شرکت توانایی مطلوب انجام تعهدات خود را داشته باشد.

گفته می‌شود شرکت‌های بیمه می‌توانند با کاهش مبلغ خسارت پرداختی و یا طولانی کردن دوره بازپرداخت خسارت، در نسبت توانگری مالی خود اصلاحاتی ایجاد کنند. این ادعا تا چه اندازه صحت دارد؟ آیا شرکت بیمه «پاسارگاد» از این ابزار‌های بهره برده است؟

از آنجایی که ریسک صدور بیمه نامه ترکیبی از حق بیمه و خسارت پرداختی است، لذا کاهش خسارت و یا طولانی کردن دوره پرداخت خسارت، در کوتاه مدت ممکن است باعث کاهش ریسک صدور بیمه نامه شود، ولی در واقع یک رفتار غیرحرفه‌ای است که موجب تضییع حقوق بیمه گزاران و ذینفعان و در نهایت تخریب برند شرکت‌ها و صنعت بیمه خواهد شد. شرکت بیمه پاسارگاد همواره برای رسیدن به سطح توانگری مطلوب، در چارچوب ضوابط و مقررات اقدام به افزایش سرمایه کرده است و برای بالا بودن نسبت توانگری به جای کاهش سرمایه الزامی از مکانیزم افزایش سرمایه موجود بهره برده است.

پیشنهاد شما برای بهبود شرایط بیمه گرانی که توانگری مالی آنها دائم در نوسان است، چیست؟

شرکت‌های بیمه می‌بایست همواره از ظرفیت ریسک پذیری خود در بازار استفاده کنند و با بهبود ترکیب پرتفوی و جایگزینی نرخ فنی مناسب، تغییر رویکرد مدیریتی، مدیریت ریسک، بهبود سرمایه گذاری و افزایش سرمایه، سطح توانگری خود را بهبود دهند. به عبارت دیگر شرکت‌هایی که توانگری مالی آنها دائم در نوسان است، نیاز به اصلاح ساختار جدی دارند.