ادامه حیات جلسات نقد واندیشه حتی بعد از پایان دولت

به گزارش نبض بازار ، فضای مجازی همچنان نیاز به مراقبت و تأمل دارد. آنچه که از واقعیت این مجاز قابل دریافت است عدم کنترل برخی هیجانات و رفتارها سبب بروز واکنشهایی می شود که برای فرد و جامعه تبعات دارد. نمونه ی چنین رفتارهایی را در چندوقت اخیر در سطح جامعه ملاحظه کردیم اما چه چیزی به این موضوع دامن می زند. در هفدهمین جلسه ی نقد و اندیشه ی وزارت ارتباطات که با کوشش روابط عمومی این وزارتخانه برگزار شد به این محور پرداخته شده است.

امروزه به دلیل اهمیت یافتن اطلاعات و ارتباطات و تغییر در شیوه ی انتقال و ایجاد آن، جهان وارد عصر جدیدی شده است که از آن با نام جامعه ی اطلاعاتی و متعاقب آن جامعه ی شبکه ای یاد می شود. جامعه ای که نمود آن حضور همه جایی و همه زمانی اینترنت است. آمار استفاده از کاربران بر خط اینترنت در جهان، در کشورهای در حال توسعه و ایران نشان دهنده ی روند صعودی، هر لحظه ای و هر دم افزونی استفاد هی مردم جهان از اینترنت است. این روند جهانی که در سال 2004 به ازای هر 100 تن کمتر از 12 تن بوده در اواسط سال 2015 به 51 تن رسیده است. این روند صعودی در کشورهای در حال توسعه نیز در سال 2004 کمتر از 6 تن به ازای 100 نفر بوده که در اواسط سال 2015 به 43 تن رسیده است  این روند در ایران نیز در ده سال اخیر رشد صعودی داشته است. ضریب نفوذ اینترنت در ایران در سال 1385 کمتر از 15 تن بوده که اکنون به حدود 55 تن رسیده است این روند در کنار نرخ نفوذ تلفن همراه متصل به اینترنت در جهان، در کشورهای در حال توسعه و ایران رشد نفوذ اینترنت همراه در جهان، در کشورهای در حال توسعه و ایران طی سا لهای 2012 تا نیمه ی نخست 2015 حدود دو برابر شد نشان از جامعه ی فرهنگی جدید و متحول مبتنی بر فناورهای نوین و رسان ههای نوظهور دارد. یکی از مهمترین این ابزارها رسانه های اجتماعی و تکنولوژ یهای مبتنی بر آن به ویژه شبکه های اجتماعی مجازی و نرم افزارهای پیامرسان تلفن همراه هستند. شبک ههایی که به همت رایان ههای خانگی، نوتبوک، تبلت و گوشیهای همراه هوشمند در جامعه ی جهانی و ایرانی فراگیر شده است و جامعه ی ایرانی را وارد جامعه ی شبکه ای کرده است. آخرین یافته های پژوه شهای مرکز تحقیقات pew ، در آمریکا و 21 کشور جهان، بیانگر رشد چشمگیر شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای تلفن همراه در سطح جهان است. این یافته ها حاکی است که از سال 2005 تا پایان 2015 روند استفاده از شبکه های اجتماعی به طور میانگین در بین کشورها رشد 67 درصدی داشته است. این روند رشد در خصوص نرم افزارهای تلفن همراه 53 درصدی بوده است. اگر چه در ایران تحقیقات رسمی در این باره انجام نشده است، اما آمارهای رسمی دولت در خصوص ضریب نفود 90 درصدی تلفن همراه در کشور، وجود 30 میلیون تلفن هوشمندی که از خدمات اینترنت نسل سوم و چهارم بهره مندند  و حضور کاربر بسیار زیاد و فعال در نرم افزار تلگرام بیانگر حضور چشمگیر شهروندان ایرانی در این رسانه های نوظهور و دیجیتالی شدن فرهنگ و جامعه ی ایرانی هستند.

این شبکه ها و نرم افزارها در کشور ایران به دلیل احساس آزادی در شبکه ها ، سهولت دسترسی، تنوع و تکثر پیام، مخاطب محوری و احساس حضور مؤثر کاربر در فضای شبکه و برنامه، بازنمایی خود تعریف شده، نبود کنترل و نظارت حاکمیت بر آن و هزینه ی اندک و ... توانسته اند بیش از سایر رسانه های مجازی توجه مخاطبان را به خود جلب کنند.

در هفدهمین جلسه نقد و اندیشه وزارت ارتباطات به تبیین موضوعات قابل تأملی پرداخته شد. محمدمهدی فتوره چی در این جلسه گفت: اگر در گذشته می‌گفتند تا 19 سالگی می‌توان روی تربیت بچه‌ها نظارت و روی آنها اعمال نفوذ کرد، اما الان سالهاست این عدد کاهش یافته است. بچه‌ها در سن و سال خیلی کمتر از این زندگی شان را شکل می‌دهند و در آن مقطع نیاز به آموزش دارند.
ما در بحث آموزش نیاز داریم که حتی در دوران قبل از مهدکودک نیز، به نوعی به فرزندان مان سواد رسانه‌ای بیاموزیم. آن هم در حد فهم و بضاعت فکری خودشان.  در ادامه حسینعلی افخمی گفت: در دنیای واقعی یکسری هنجارها داریم که ارزش‌های ما را شکل می‌دهند. اما دنیای مجازی، تحت تأثیر فرهنگ جهانی است که شاید ردپایی از ارزش‌های ما در آن به چشم نخورد.
افخمی اظهار کرد: درست است که ما از آموزش‌های اخلاقی و فردی بهره برده ایم اما در فضای واقعی فقدان ارتباطات گروهی داریم. این فقدان به فضای مجازی هم کشیده و همین خصیصه باعث شده در کار جمعی در مقایسه با سایر کشورها، انگشت‌نما باشیم.

سیدمحمدرضا خوشرو مدیرکل معاونت فرهنگی قوه قضائیه و کارشناس حوزه رسانه و جنگ نرم در این باره گفت: به غیر از مسئولین، مردم هم باید اصولی را رعایت کنند، اصولی که می‌توان نام آن را «خود کنترلی فردی» گذاشت.

سه فاکتور آشنایی با فضای مجازی به شیوه ی صحیح ، قبول فضای مجازی به عنوان بخشی از زندگی و خودکنترلی محورهای این نشست بودند که با نکاه به وضعیت فعلی و چالش هایی که به وجود آمده است می توان تأثیر هرسه عامل را قوی و پررنگ دید.

دوسال دیگر از عمر دولت حسن روحانی باقی مانده است که اگر به دستاورد سازمانهای دولتی در حوزه های مخالف نگاه کنیم وزارت ارتباطات با کارهایی که انجام داده است از مردم نمره ی بالایی می گیرد. جلسات نقد و اندیشه از جمله مباحثی است که با ابتکاری جالب در این وزارتخانه انجام گرفت و مردم به خوبی از آن استقبال کردند حال سؤال اینجاست در ادامه این بیرق به دست چه کسی خواهد افتاد؟