رازهای ناگفته‌ی صفحه‌ی آبی مرگ ویندوز که مایکروسافت نمی‌خواهد شما بدانید

صفحه‌ی آبی مرگ از اولین نسخه‌های بتا ویندوز ۱ و ۲ که در واقع پوسته‌های گرافیکی MS-DOS بودند، به‌وجود آمد. در ویندوزهای ۱٫۰۱ و ۲٫۱، تعداد زیادی کاراکتر به‌صورت متوالی در این صفحه‌ نمایش داده می‌شد.

ویندوز ۱

ویندوز ۳

ویندوز NT

ویندوز ۹۵

از ویندوز ۳٫۰ به بعد، صفحه آبی مرگ به‌شکل جدی‌تری ظاهر شد و خطاهای سیستمی را با جزئیات کد خطا نمایش می‌داد. در نسخه‌های مختلف ویندوز به‌تدریج تغییراتی در ظاهر این صفحه‌ به‌وجود آمد؛ مثلاً متن صفحه از تعداد جملات زیاد با فونت ریز در ویندوز NT، به متن کوتاه‌ و درشت‌تری در ویندوز ۸ و ۱۰ تبدیل شد.

ویندوز xp

ویندوز ۷

ویندوز ۲۰۰۰، حالت ایمن (Safe Mode) را برای صفحه‌ی آبی مرگ معرفی کرد که به کاربران اجازه می‌داد سیستم را با حداقل درایورها و برنامه‌ها راه‌اندازی کنند تا بتوانند به عیب‌یابی سیستم بپردازند.

ویندوز ۷ گزینه‌ای برای ذخیره‌ی اطلاعات مربوط به خطا را در دسترس می‌گذاشت. مایکروسافت طراحی ساده‌تر و خواناتری را با پس‌زمینه‌ی آبی کم‌رنگ در BSOD ویندوز ۸ ایجاد کرد. در ویندوزهای ۱۰ و ۱۱ کد QR به صفحه‌ی آبی مرگ اضافه شد تا کاربران با اسکن آن، اطلاعات بیشتری در مورد خطا دریافت کنند.

ویندوز ۸

ویندوز ۱۰

علت‌های سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری متعددی می‌توانند کاربر را با صفحه‌ی آبی مرگ روبه‌رو کنند. نصب نرم‌افزار یا درایور ناسازگار با سیستم، پچ‌های به‌روزرسانی معیوب، تنظیمات نادرست در BIOS یا UEFI و وجود بدافزارها و ویروس‌ها ازجمله شایع‌ترین علل نرم‌افزاری این مشکل هستند.

علاوه‌بر مشکلات نرم‌افزاری، برخی مسائل سخت‌افزاری مانند خراب‌شدن رم، گرم‌شدن بیش‌ازحد CPU و کارت گرافیک، وجود بدسکتور در هارددیسک و ناکافی‌بودن توان پاور می‌توانند به نمایش صفحه‌ی آبی مرگ منجر شوند.

نرم‌افزارهای معمولی به‌ندرت قادر به ایجاد صفحه‌ی آبی هستند، اما نرم‌افزارهایی با سطح دسترسی بالاتر به کرنل ویندوز، از جمله آنتی‌ویروس‌ها و نرم‌افزارهای امنیتی، درصورتی‌که در درایور خود دچار خطا شوند، ویندوز را در حلقه‌ی معیوبی گرفتار می‌سازند که ممکن است درنهایت به صفحه‌ی آبی ختم شود.

علت حادثه را می‌توانید در Windows Event Viewer مشاهده کنید؛ جایی که در آن علاوه‌بر پیام‌های مربوط به صفحه‌ی آبی مرگ، اطلاعات کرش سایر نرم‌افزارها و لاگ‌های سیستمی نیز موجود است.

برای بازکردن پنجره‌ی Windows Event Viewer در نوار جست‌وجو عبارت Event Viewer را تایپ کنید. علاوه‌براین می‌توانید با نگه‌داشتن Win+x، از منوی ظاهرشده آن را انتخاب کنید.

در پنجره‌ی Event Viewer اطلاعات و جزئیات زیادی درباره‌ی مشکلات پیش‌آمده برای سیستم دیده می‌شود. با مراجعه به بخش System از قسمت Windows Logs، متوجه می‌شوید مشکل کدام درایور یا سخت‌افزار به بروز صفحه‌ی آبی مرگ منجر شده‌ است. برای یافتن گزارش مورد نظر، باید فایل‌های dump را با زمان وقوع کرش ویندوز تطبیق دهید یا دنبال گزارشی با برچسب بحرانی (Critical) بگردید.

می‌توانید ID گزارش‌های خاص را به‌طور آنلاین جست‌وجو کنید و با مشکلی که با آن مواجهید، بیشتر آشنا شوید. برای مشاهده‌ی ID کافی است روی خطا کلیک کنید و در قسمت property به‌دنبال Event ID بگردید.

نرم‌افزار رایگان BlueScreenView شرکت NirSoft نیز راهکاری ساده برای مشاهده‌ی اطلاعات مربوط به صفحه‌ی آبی مرگ ارائه می‌دهد. این برنامه فایل‌های dump ایجادشده در هنگام رخ‌دادن BSOD را به‌صورت کاربرپسند و جدول‌بندی‌شده نمایش می‌دهد تا کار عیب‌یابی آسان‌تر شود.

ویندوز معمولاً به‌طور خودکار بعد از ری‌استارت‌شدن سیستم پس از وقوع صفحه‌ی آبی مرگ، مراحل عیب‌یابی و رفع خطا را اجرا می‌کند. اگر مشکل باقی بماند، کاربر باید به این فکر کند که پیش از وقوع BSOD در حال انجام چه کاری بوده؛ به‌عنوان مثال، نرم‌افزار جدیدی نصب یا به‌روزرسانی کرده، درایوری را آپدیت کرده یا تغییری سخت‌افزاری ایجاد کرده است.

در ویندوزهای ۷، ۸ و ۱۰ می‌توانید خطای صفحه‌ی آبی مرگ را با کمک Action Center عیب‌یابی (Troubleshoot) کنید.

• در ویندوز ۷، کنترل پنل را باز کنید و به بخش System and Security بروید.
• در ویندوزهای ۸ و ۱۰ پس از بازکردن کنترل پنل باید به Security and Maintenance بروید.
• در بخش Maintenance امکان بررسی راه‌حل‌های مشکلات موجود را خواهید داشت.

اگر خود ویندوز قادر به حل مشکل نباشد، بهترین گزینه برای یافتن راه‌حل، جست‌وجو در وب خواهد بود. طبق روش‌های اشاره‌شده در بالا کد خطا را پیدا کنید و در اینترنت به‌دنبال آن بگردید.

ممکن است با خطایی مانند Stop Error 0x00000024 یا Driver_IRQL_not_less_or_equal مواجه شوید که در هردو این حالات راه‌حل با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت یافت می‌شود.

این روش موجب بازگرداندن سیستم به وضع پیش از نمایش صفحه‌ی آبی می‌شود. چنانچه با استفاده از System Restore مشکل حل شود، احتمالاً خطای نرم‌افزاری باعث نمایش BSOD شده‌ است. در غیر این صورت، مشکل می‌تواند سخت‌افزاری باشد.

بدافزارها می‌توانند در سطح پایین هم اثرات مخرب خود را اعمال کنند و با تغییر یا تخریب کرنل ویندوز باعث ناپایداری سیستم شوند. سیستم خود را به‌طور کامل اسکن کنید تا مطمئن شوید بدافزار علت صفحه‌ی آبی مرگ نیست.

یک درایور خراب یا بدنصب‌شده می‌تواند به کرش ویندوز منجر شود. آخرین درایورهای سخت‌افزار خود را از منابع معتبر دریافت و نصب کنید. این کار احتمالاً مشکل صفحه‌ی آبی مرگ را اصلاح خواهد کرد و کارایی سیستم را در بهترین وضعیت ممکن نگه می‌دارد

گاهی نیز یک نسخه‌ی خاص از درایوری، به‌خصوص درایورهای گرافیک ممکن است به‌علت وجود باگی باعث بروز خطا در پردازش‌های گرافیکی شوند و درنتیجه صفحه‌ی آبی نمایش داده شود که در این مواقع به‌روزرسانی یا بازگشت به نسخه‌ی قدیمی می‌تواند راهگشا باشد.

یکی از روش‌های بررسی علت صفحه‌ی آبی مرگ، بوت حالت امن است. در حالت امن، ویندوز تنها درایورهای اساسی را بارگذاری می‌کند. اگر یک درایور نصب‌شده علت صفحه آبی مرگ باشد، در حالت امن دیگر نباید با این صفحه روبه‌رو شوید. همچنین می‌توانید اقدام به تصحیح مشکلات ویندوز کنید.

سخت‌افزار معیوب نیز می‌تواند موجب صفحه‌ی آبی مرگ ویندوز شود. یکی از مهم‌ترین قطعاتی که باید بررسی کنید، رم و فضای ذخیره‌سازی دستگاه است. دمای رم و پردازنده را بررسی کنید تا مطمئن شوید مشکل خنک‌سازی ندارید.

همچنین هنگامی که برخی قطعات جانبی از طریق پورت‌های مختلف مانند USB به کیس یا لپ‌تاپ متصل می‌شوند، احتمالاً در اثر تداخل با عملکرد یک سخت‌افزار دیگر یا بروز خطا یا مشکل در ارتباط با لوازم جانبی، بلو اسکرین نمایش داده شود که با جداسازی آن قطعه در اغلب موارد مشکل رفع می‌شود. اگر ویندوز همچنان قابل استفاده است، می‌توانید از نرم‌افزارهایی مانند CPU-Z برای بررسی سخت‌افزار خود بهره ببرید.

اگر هیچ‌کدام از روش‌های قبل جواب نداد، احتمالاً لازم است سیستم‌عامل را دوباره نصب کنید. اگر پس از نصب مجدد ویندوز نیز مشکل صفحه آبی پابرجا بود، با مشکل سخت‌افزاری روبه‌رو هستید و باید سخت‌افزار خود را به‌طور کامل بررسی کنید.

یک سیستم در حالت عادی هیچ‌گاه صفحه‌ی آبی مرگ را نمایش نمی‌دهد؛ اما هیچ نرم‌افزار و سخت‌افزاری کامل و بدون ایراد نیست. ممکن است در بعضی مواقع بدون هیچ‌ علت واضحی دچار این مشکل شوید. اگر کامپیوتر هر چند وقت یک‌بار با مشکل صفحه آبی مرگ مواجه می‌شود، حتماً باید ایراد را پیگیری کنید.