سامانه یکپارچه خودرو منجر به ایجاد بازار سوداگری شده است / عدم توازن عرضه و تقاضا ریشه اصلی مشکلات بازار خودرو

سعید مدنی کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با نبض بازار درباره معایب سامانه یکپارچه فروش خودرو اظهار کرد: سامانه یکپارچه بیش از آنکه مشکلی از بازار خودرو حل کند، منجر به ایجاد بازار سوداگری شده و مردم با ثبت‌نام در این سامانه به جای اینکه پول‌های خود را در بازار سرمایه پس‌انداز کنند آن را به خودرو تبدیل کرده و این گونه سرمایه‌گذاری می‌کنند.

مدنی با اشاره به مشکلات بازار خودرو گفت: سامانه‌هایی که برای خرید و فروش خودرو روی کار آمدند هیچ دردی را دوا نکردند و مشکلات موجود بازار خودرو باید به صورت ریشه‌ای حل شود.

مدیرعامل اسبق سایپا با بیان اینکه ریشه اصلی تمام مشکلات بازار خودرو عدم توازن بین میزان تولید و تقاضای بازار است، گفت: تا زمانی که مسئولان دولتی در بازار دخالت می‌کنند و روند تولید هم هیچ افزایشی نیابد، وجود سامانه‌هایی همچون سامانه یکپارچه فروش خودرو نه تنها کمکی به حل مشکل بازار خودرو نخواهد کرد بلکه جز ایجاد رانت چیز دیگری در پی نخواهد داشت.

تفاوت قیمت بالای خودرو از کارخانه تا بازار

وی افزود: معمولا در اقتصادی که تورم کم است و نیازی به احتکار نیست مردم پول‌های خود را در بانک‌ها و بازار سرمایه پس‌انداز می‌کنند اما وقتی تفاوت بین سودهای بانکی و سودهای حاصل از فعالیت‌های سوداگری در بازار خیلی زیاد است بالطبع سرمایه‌ها به سمت بازار سوداگری سوق پیدا می‌کند که ما اسم آن را رانت می‌گذاریم و دلیل عمده آن این است که وقتی میزان تولید یک محصول کمتر از تقاضای بازار باشد و زمانی هم که یک تفاوت قیمت بین کارخانه و بازار وجود داشته باشد این مسئله به صورت ویژه‌تری بروز می‌کند، درست همانند آنچه در بازار خودرو مشاهده می‌کنیم.

مدنی با بیان اینکه خودرو کالایی است که هم دارای سود آنی است و هم سود آتی، گفت: این بدان معناست که خودرو هم در سال‌های آینده با افزایش قیمت روبرو می‌شود و هم بلافاصله بعد از خرید با افزایش قیمت روبروست چون قیمت کارخانه تا بازار با اختلاف زیادی مواجه است که در اینجا نقش نظام قیمت‌‎گذاری مشخص می‌شود.

کارشناس صنعت خودرو گفت: در سامانه‌ یکپارچه فروش خودرو ممکن است ۱۰ الی ۲۰ درصد متقاضیان مصرف‌کننده واقعی خودرو باشند و باقی متقاضیان فقط برای سرمایه‌گذاری در این سامانه ثبت‌نام می‌کنند و نتیجه این کار، ضرر نزدیک به ۲۴۰ هزار میلیارد تومانی ناشی  از سوبسیدی بوده که دو خودروساز از روی اجبار به مصرف‌کنندگان داده‌اند،  در حالی که با چنین رقمی می‌شد دو کارخانه مدرن‌تر از ایران خودرو و سایپا تاسیس کرد.

قیمت‌گذاری دستوری  موجب گرفتاری و بدبختی صنعت خودرو شده است

وی تاکید کرد: قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو موجب گرفتاری و بدبختی این صنعت شده و سود و رانت در بازار این کالا را در پی داشته است.

مدنی افزود: بنا بر این بوده که نهادهایی همچون سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، ستاد تنظیم بازار، شورای رقابت در به‌روز کردن قیمت خودرو به موقع اقدام کنند که معمولا این اتفاق رخ نداده است و زمانی که این نهادها تصمیم می‌گیرند تا با توجه به تورم موجود، قیمت خودرو را افزایش دهند معمولا ۶ ماه الی یک سال طول می‌کشد تا چنین اتفاقی رخ دهد؛ در حالی که در چنین فاصله زمانی خودروسازان دچار ضرر می‌شوند و با وجود ضرر و کمبود نقدینگی نمی‌توانند افزایش تولید داشته باشند. وقتی تولید کاهش می‌یابد تقاضای انباشته برای تولید خودرو ایجاد می‌شود و همین تقاضای انباشته و عدم توان خودروسازان در تعیین قیمت فروش خود موجب ایجاد بازار سوداگری شده است.

کارشناس صنعت خودرو در پایان بیان کرد: بهترین زمینه برای سرمایه‌گذاری کسانی که دارای پول نقد هستند، زمین و مسکن است که رقم‌هایش درشت است و امکان سرمایه‌گذاری در آن برای همه در آن وجود ندارد ولی در رابطه با خودرو این طور نیست و با سرمایه متوسط هم می‌توان در این حوزه سرمایه‌گذاری کرد.

خبرنگار: صفیه رجائی هرندی