پیش‌بینی شرایط پرنوسان بازار بورس در نیمه دوم سال
حجت‌الله فرزانی درگفت‌وگو با نبض بازار در پاسخ به این پرسش که آیا از مکانیسم نظارتی در بازار سرمایه به درستی استفاده می‌شود، عنوان کرد: درحال حاضر بازار سرمایه کشور، چون حکم نوجوان را نسبت به سایر بازار‌ها دارد در بخش نظارتی نیز نوپا و جوان بوده و باید ارتقا یافته و تجربه بیشتری کسب کند. سامانه‌ها نیز باید مکانیزم‌های دقیقتری داشته باشند که اکنون جای کار دارد.
مقام ناظر در بورس نمی‌تواند به وظیفه خود عمل کند
کارشناس امور پولی و بانکی تاکید کرد: نظارت در بورس نیاز به ساختار سازی دارد، اما مقام ناظر در حال حاضر نمی‌تواند به این وظیفه خود عمل کند. اکنون چند حقیقی و یا حقوقی می‌توانند صف خرید یا فروش ایجاد کرده و افزایش قیمت کاذب به همین روال در بازار تاثیرگذار بوده و مقام ناظر به درستی دقیق عمل نمی‌کند.
وی ادامه داد: در نبود مکانیسم‌های صحیح نظارتی، انتقال ثروت از این محل اتفاق می‌افتد و شاهد هستیم که عده‌ای به این شرایط معترض هستند.
کارشناس مسائل پولی و بانکی افزود: انتشار یک سری شایعات می‌تواند موجب سوءاستفاده افراد سودجو شود و مقام ناظر بازار سرمایه باید نظارت مناسب را داشته باشد تا بتواند زمان‌بندی لازم را برای اعمال سیاست حذف دامنه نوسان اتخاذ کند.
کشور‌های توسعه‌یافته اقتصادی مداخله‌ای در بورس نمی‌کنند
فرزانی عنوان کرد: در دنیا به دلیل تورم تصمیم‌ها و سیاستگذاری‌های جدیدی اتخاذ و به طور مثال نرخ بهره افزایش داده می‌شود. افزایش نرخ بهره موجب ریزش بازار سهام شده، اما دولت‌ها هیچ مداخله‌ای در بازار سهام نمی‌کنند و بحث حمایت از سهامدار معنای پیدا نمی‌کند، چون مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت‌ها در بازار است.
کارشناس مالی و بانکی خاطرنشان کرد: در کشور ما به محض اینکه نرخ‌ها دستکاری شده یا در راستای سیاستگذاری‌های پولی دچار تغییر می‌شود، شاهد واکنش سهامداران هستیم. در دو هفته اخیر نیز سهامداران از وزیر امور اقتصادی و دارایی خواسته‌اند که در بازار سهام مداخله کند تا بازار بیش از این دچار ریزش نشود.
مداخله دولت با اصول بازار سرمایه در تعارض است
وی افزود: در کشور ما به دلیل مداخله‌های زیاد در امور مختلف این انتظار در سهامداران ایجاد شده و در مواقع مختلف انتظار حمایت دارند، اما به طور قطع این مداخله با اصول بازار سرمایه در تعارض است.
فرزانی اظهار کرد: با ادامه روند کنونی شرایط باثباتی را برای بازار بورس متصور نیستیم. البته این موضوع به شرایط متعددی بستگی دارد، اگر شرایط اقتصادی کشور باثبات شود و مسائل اقتصادی ایران حل شده و روابط کارگزاری برقرار شود، عملکرد شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های صادرات‌محور و نهاد‌های مالی و بانک‌ها بهتر خواهد شد و بازار سرمایه نیز از بابت این شرایط رشد و توسعه خواهد یافت.
وی با بیان اینکه ادامه شرایط بلاتکلیفی بین‌المللی موجب می‌شود تا همانند نیمه ابتدایی امسال با یک بازار پرنوسان و یک روز منفی و یک روز مثبت مواجه باشیم، تصریح کرد: بازار بی‌رمق و نوسان‌های کاهشی و افزایشی در صورت ادامه وضع کنونی قابل پیش‌بینی است و برای تحیل بازار با یک سری مفروضات و عوامل باید به تحلیل بازار سرمایه پرداخت.
حذف دامنه نوسان در شرایط حضور سهامداران غیرحرفه‌ای چندان توجیه‌پذیر نیست
فرزانی درباره دامنه نوسان و محدودیت آن اظهار کرد: بازار بورس کشور در سال ۹۹ نشان داد که سرمایه‌دار حرفه‌ای در بازار وجود ندارد و چون تعداد سهامداران حرفه‌ای چندان بالا نیست حذف نوسان که می‌تواند نشان توسعه‌یافتگی بازار باشد اکنون از توجیه چندانی برخوردار نباشد، اما اگر تعداد فعالان بازار سرمایه چند میلیون نفر از افراد مطلع و آگاه و مسلط به سواد مالی بوده و براساس اطلاعات و اگاهی در موضوعات قیمت سهام خرید و فروش کنند می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه و مدیران بازار سرمایه دامنه نوسان را حذف کند.
حذف دامنه نوسان زیان افراد غیرحرفه‌ای را افزایش می‌دهد
وی افزود: در حالت کلی حذف دامنه نوسان اقدامی مناسب بوده و مکانیزم بازار را تنظیم می‌کند اگر خبر خوب یا بدی وجود داشته باشد اثر خود را همان زمان روی بازار سرمایه نشان می‌دهد. اکنون فعالان بازار سرمایه حرفه‌ای تعداد بالایی ندارند و با توجه به اینکه مقام ناظر بورس نیز قادر به تشخیص این موضوع نیست که انحرافات چگونه است این مخاطره را دارد که با این سازوکار و حذف دامنه نوسان زیان افراد غیرحرفه‌ای را بیشتر و سریعتر خواهد کرد که حجم اعتراضات اجتماعی را افزایش می‌دهد.
بازار سرمایه از توسعه‌یافتگی لازم برخوردار نیست
کارشناس امور پولی و بانکی عنوان کرد: در تمامی کشور‌های توسعه‌یافته، دامنه نوسان در بازار سهام حذف شده است. وقتی اطلاعات بازار و سهام موجود باشد و هر خبری اعم از مثبت و منفی باید اثر خود را بر بازار داشته باشد و نباید مانع از تاثیرات واقعی آن بر بازار شد و از این حیث وجود یا حذف دامنه نوسان برای توسعه بازار مناسب است، اما در شرایط فعلی توصیه نمی‌شود، چون بازار از توسعه‌یافتگی لازم برخوردار نیست.
