بورس علیه دلار نیمایی شکایت کرد/ دلار نیمایی زمبنه ساز چند نرخی در بازار است
به گزارش نبض بازار، در بازار آزاد میانگین قیمت دلار در سال جاری بالای ۳۰ هزار تومان بوده است پایین‌تر بودن نرخ دلار نیمایی تضییع حقوق سهامداران است، زیرا سود سهام آنان را کاهش میدهد.
طراحان ارز نیمایی معتقدند که این ارز بر بازار بورس تاثبر مثبتی داشته است، ولی در مقابل فعالان بازار بورس تاثیر ارز نیمایی را بر بازار بورس منفی تلقی کرده و نوسان شدیدی را در این بازار ایجاد کرده است.
در واقع کارشناسان معتقدند؛ همان‌طور که سامانه ارز نیمایی توانست تعادلی بر بازار ارز ایجاد کند، به همین نحو در بازار بورس نیز تعادل قیمتی برقرار نمود. قیمت ارز نیمایی در تعیین سرنوشت سهام صادراتی نقش بسیار پر رنگی دارد و سهم‌هایی که ارز بین‌المللی مثل دلار و یورو، در ارزش‌گذاری آن‌ها مؤثر است، توانستند از طریق سامانه ارز نیمایی معاملات خود را انجام دهند و ارزش سهام خود را افزایش دهند؛ بنابراین ارز نیمایی توانست در تعادل‌بخشی بر بازار سرمایه و همچنین افزایش ارزش ذاتی شرکت‌های وابسته به ارز، نقش تأثیرگذاری داشته باشد. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی، پالایشگاهی و فولادی از طریق ارز نیمایی می‌توانند مبادلات کالایی خود را در جوامع بین‌المللی انجام دهند و نکته مثبت آن، بازگشت ارز به داخل کشور است.
دلار نیمایی پایین سقف قیمتی تاریخی خود نوسان میکند و بازار سرمایه را معطل تعیین مسیر این نرخ است. فعالان بازار سرمایه منتقدان اصلی نرخ نیمایی دلار هستند، زیرا گپ منفی نرخ نیمایی نسبت به بازار آزاد را منطقی نمی‌دانند و می‌گویند در شرایطی که در بازار آزاد میانگین قیمت دلار در سال جاری بالای ۳۰ هزار تومان بوده است پایین‌تر بودن نرخ دلار نیمایی تضییع حقوق سهامداران است، زیرا سود سهام آنان را کاهش میدهد.
از طرفی عده‌ای دیگر ادعا میکنند، چون نرخ نیمایی جایگزین ارز ترجیحی شده است دولت برای جلوگیری از افزایش قیمت کالا‌های اساسی مانع از افزایش قیمت دلار نیما میشود البته این ادعا توسط مسؤلان مربوطه رد شده است. اما تحلیل گران هم از یک سقف نامرئی در بازار نیما سخن می‌گویند.
بعضی از صاحب نظران اقتصادی نسبت به افزایش گپ منفی دلار نیمایی هشدار داده اند و متذکر شده اند که افزایش فاصله قیمتی دلار آزاد و نیما میتواند زمینه ساز تکرار مشکلات ارز ترجیحی شود، زیرا چند نرخی بودن ارز ایجاد رانت میکند.
اهالی بازار سرمایه، ولی به دنبال افزایش نرخ نیما هستند با توجه به رکود اقتصاد جهانی و افزایش هزینه‌های تولید به خاطر تورم، افزایش دلار نیمایی میتواند بخشی از این افزایش‌ها را جبران کند، و چشم انداز سودآوری در بازار سرمایه را بهبود بخشد.
خریداران بازار سهام می‌گویند آنان در بورس بر اساس متغیر‌های اقتصادی دست به خرید سهم می‌زنند و مقولاتی، چون نرخ ارز در این محاسبات دخیل است. اما با نرخ کنونی ارز، رکود جهانی و تورم داخلی روند سود آوری بازار سرمایه است و به همین خاطر حتی با وجود سود خوب بعضی از شرکت‌ها سرمایه گذاران اقدام به خرید سهام نمی‌کنند.
تحلیلگران معتقدند افزایش نرخ نیمایی و تک نرخی کردن ارز تقاضای رانتی و آربیتراژی ارز را از بین می‌برد، عرضه ارز را توسط صادرکنندگان افزایش میدهد و این مسئله موجب کنترل بیشتر قیمت ارز در بازار آزاد میشود و همچنین ماراتن نزولی بازار سرمایه را که بخشی از آن به خاطر بلاتکلیفی است به خاطر بهبود چشم انداز سودآوری شرکت ها، متوقف میکند. با این حال با وجود هدف تک نرخی کردن ارز که از ابتدای دولت توسط مسؤلان چندین بار گفته شده هنوز دلار نیما کمترین قیمت را در بازار دارد.
گفته میشود بانک‌ها به طور چراغ خاموش سود سپرده‌ها را افزایش داده اند، اقدامات اخیر شبکه بانکی نشان میدهد بانک مرکزی در جهت کنترل تورم و کاهش فشار نقدینگی بر بازارهای موازی، به طور چراغ خاموش در حال اعمال سیاست‌های انقباضی است. گفته میشود بعضی از بانک‌ها سود ۲۰ درصدی به سپرده گذاران پرداخت میکنند که بیشتر از سقف ۱۸ درصدی اعلامی بانک مرکزی است.
آنطور که مشخص است عرضه ارز سهمیه‌ای با نرخ توافقی تنها عامل رکود در بازار ارز نیست، و اولویت کنترل تورم با استفاده از اهرم افزایش سود بدون ریسک بر سایر بازار‌ها اثر گذاشته است.
خلق پول در بهار امسال به ۳.۶ درصد رسیده است که در مدت مشابه سال قبل ۱۳.۶ درصد بوده است، گفته میشود بانک مرکزی سقف خلق پول ماهانه در بانک‌ها را محدود کرده است و سقف سپرده قانونی را برای بانک‌هایی که استاندارد‌های اعلام شده را رعایت نمی‌کنند افزایش داده است، کنترل خلق پول توسط بانک مرکزی موجب کنترل تورم در آینده میشود.
قیمت دلار آزاد در دور روز قبل در محدوده ۳۱ هزار و ۸۰۰ تومان ثابت ماند و با توجه به ثابت بودن نرخ اونس به خاطر تعطیلات شنبه و یکشنبه ارزش ذاتی سکه در دو روز ابتدایی هفته ثابت ماند، ولی حباب سکه پنجاه هزار تومان افزایش یافت، در حال حاضر حباب طلای آب شده به مقدار قابل توجهی کاهش یافته است که نشان دهنده تعدیل انتظارات در این بازار است، تحلیلگران می‌گویند پیگیری رفتار معامله گران این بازار میتواند به تحلیل بهتر بازار در آینده کمک کند.
در دنیای سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی، اصطلاحاتی وجود دارد که درک صحیح و شناخت کافی از آن میتواند برای کسانی که قصد ورود به این نوع بازار‌ها را دارند، مؤثر و کاربردی باشد. ارز نیمایی یکی از مفاهیمی است که در بازارهای مالی بسیار استفاده میشود. در واقع ارز نیمایی، ارزی است که در یک سامانه یکپارچه به نام نیما معامله میشود. صادرکنندگان و واردکنندگان می‌توانند در سامانه نیما برای خرید و فروش ارز اقدام کنند.
ارز نیمایی چیست؟
ارز نیمایی که در میان عامه مردم به دلار نیمایی نیز معروف است، به سامانه الکترونیکی یکپارچه ارز کشور برای واردات و صادرات گفته میشود که در آن خرید کالا‌های وارداتی و فروش کالا‌های صادراتی انجام می‌گیرد. نیما مخفف عبارت "نظام یکپارچه معاملات ارزی" است. معمولاً شرکت‌ها برای ثبت صادرات و واردات خود از این ارز استفاده می‌نمایند.
تاریخچه ارز نیمایی
با افزایش شکاف میان ارز دولتی و ارز بازار آزاد در کشور، در اوایل سال ۱۳۹۷، بانک مرکزی سامانه‌ای را تحت عنوان نیمایی راه‌اندازی کرد تا بتواند به‌وسیله آن، کنترلی بر بازار ارز در واردات و صادرات داشته باشد. طبق این سامانه، واردکنندگان و صادرکنندگان کالا‌ها با ثبت درخواست خود در سامانه، از ارز نیمایی استفاده می‌کردند.
نقش مؤثر ارز نیما در بازار ارز چیست؟
آشفتگی یکباره در بازار ارز، افزایش سرسام‌آور قیمت ارز و شکاف عمیق بین ارز آزاد و ارز دولتی، باعث شد تا ایده ارز نیما پیاده‌سازی شود تا مدیریت بهتری بر بازار ارز از سوی نهاد‌ها انجام گیرد. یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر سامانه ارز نیمایی در بازار ارز، شفافیت نظام ارزی در کشور است به‌طوری که ثبت دقیق درخواست‌ها از سوی نهاد‌ها و شرکت‌های مربوطه در سامانه، باعث افزایش کنترل و نظارت بهتر، گردیده است.
