فصل تازه در تجارت ایران و عمان

‏به گزارش نبض بازار، پس از تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه و قطر، عمان مقصد پنجمین سفر رییس جمهور بود؛ سفر یک روزه‌ای که به دعوت رسمی «هیثم بن طارق آل سعید»، سلطان عمان انجام شد و دستاورد آن امضای ۱۲سند همکاری در بخش‌های مختلفی همچون استاندارد، انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری‌های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی بود.

در حالی دولت سیزدهم به توسعه روابط دیپلماتیک با تمرکز بر همسایگان و با محوریت موضوعات تجاری و اقتصادی با قدرت ادامه می‌دهد که رسانه‌های عمانی اهمیت این سفر را از ابعاد سیاسی و اقتصادی مورد تحلیل و ارزیابی قرار دادند و با تعابیری به استقبال این سفر رفتند که تاکید دارد «تهران و مسقط برای خدمت به منطقه تبادل نظر می‌کنند».

ایران و عمان در سال گذشته ۱.۳ میلیارد دلار تجارت دوجانبه را به ثبت رساندند که رشد بیش از ۵۰درصدی را ثبت کرد که به گفته مسئولان اتاق بازرگانی مشترک ایران و عمان ظرفیت افزایش چندین برابری را هم دارد.

سید ابراهیم رئیسی سفر به عمان را در راستای توسعه سیاست همسایگی دولت مردمی با کشور‌های همسایه و منطقه اعلام کرد و گفت: در مذاکرات خود توسعه روابط دو جانبه و منطقه‌ای را پیگیری کردیم.

لازم به ذکر است که توسعه تعاملات با کشور‌های همسایه از اولویت‌های دولت سیزدهم بود و برنامه‌های جدی نیز برای افزایش تجارت با این کشور‌ها در دستور کار دارد.

این درحالی است که علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به روابط ایران با کشور‌های همسایه، گفت: در حوزه صادرات غیرنفتی وضعیت خوب شده است و امسال از سال گذشته تأمین ارز بیشتر می‌شود. در حوزه نفت و صادرات نفتی هم قیمت نفت افزایش یافت و ظرفیت تولید نفت به قبل از تحریم‌ها برگشته است، همچنین روابط بانکی ما با کشور‌های دوست و همسایه بهتر شده و در حال توسعه است.

علیرضا پیمان پاک؛ رئیس سازمان توسعه تجارت نیز اعلام کرد: بحث‌های پولی، بانکی و حمل‌ونقل با عمان به نتایج خوبی رسیده است. با حل این مشکلات علاوه بر مراوده‌های تجاری، بخشی از فعالیت‌های (اقتصادی) ایران با امارات به بنادر عمان منتقل خواهد شد.
روند رو به رشد تجارت با عمان
سال ۹۲ حجم مبادلات تجاری با عمان ۲۲۱ میلیون دلار، سال ۹۷ یک میلیارد و ۱۶۷ میلیون دلار، سال ۹۸ معادل ۶۹۴ میلیون دلار، سال ۹۹ معادل ۸۷۲ میلیون دلار و سال ۱۴۰۰ معادل یک میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار بوده است که هرچند با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده، اما نشانگر مسیر صعودی است.
سال ۱۴۰۰ روابط تجاری دو کشور در حالی به یک میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار رسید که رشد ۵۳ درصدی نسبت به سال ۹۹ را نشان می‌دهد؛ ضمن اینکه حجم صادرات به این کشور با رشد ۶۳ درصدی رقم ۷۱۶ میلیون دلاری را ثبت کرد.

سید روح اله لطیفی، سخنگوی گمرک در این باره گفت: تجارت غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۰ با کشور عمان چهار میلیون و ۱۹۰ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۳۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار بود که نسبت به سال قبل ۲۷ درصد در وزن و ۵۳ درصد در ارزش افزایش داشته است.

وی ادامه داد: سهم صادرات ایران به عمان از این میزان تجارت ۲ میلیون و ۲۸۳ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۷۱۶ میلیون دلار بود که با رشد ۱۴ درصدی در وزن و ۶۳ درصدی در ارزش همراه بوده است. همچنین واردات ایران از عمان هم یک میلیون و ۹۰۷ هزار تن کالا به ارزش ۶۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار بود که ۴۹ درصد در وزن و ۴۳ درصد در ارزش افزایش داشته است.

سخنگوی گمرک در خصوص مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران به عمان گفت: قیر، اوره، محصولات آهنی، میوه‌وتره‌بار، مصالح ساختمانی، خشکبار، مواد غذایی، شیرینی و شکلات و لوازم‌خانگی از مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران به عمان در سال ۱۴۰۰ بود. همچنین ذرت، زغال‌سنگ، روغن و دانه‌های روغنی، گندم، جو، ماشین‌آلات صنعتی، ماشین‌آلات راه‌سازی، مواد معدنی تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی، کاغذ و مقوا و لوازم‌یدکی نیز از مهم‌ترین کالا‌هایی بود که از سوی شرکای عمانی خریداری شد و به ایران وارد شد.

لطیفی اظهار کرد: صادرات به عمان در فروردین‌ماه امسال ۱۷۶ هزار و ۲۰۳ تن به کالا به ارزش ۷۴ میلیون و ۳۹۰ هزار و ۲۹۶ دلار بود که نسبت به فروردین سال قبل با وجود کاهش ۷درصدی در وزن رشد ۱۰۳درصدی در ارزش داشته است. واردات از عمان هم در فروردین امسال ۴۱ هزار و ۳۲۸ تن کالا به ارزش ۳۶ میلیون و ۷۷۳ هزار و ۸۶۶ دلار بود که نسبت به مدت مشابه رشد ۲۹ درصدی در وزن و ۱۴۳ درصدی در ارزش داشته است.
سهم کالا‌های ایرانی در عمان به ۱۰ درصد می‌رسد

محسن ضرابی، رئیس اتاق مشترک ایران و عمان با اشاره به میانگین رشد سالانه ۸ دوره گذشته از ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰، گفت: میانگین رشد صادرات به این کشور ۶۱ درصد بوده و حجم مبادلات ۷۵ رشد را نشان می‌دهد. در سال ۹۲ حجم صادارت ایران به عمان ۱۴۶ میلیون دلار و حجم مبادلات بین دو کشور ۲۲۱ میلیون دلار بوده است.

وی افزود: واردات سالانه عمان بالغ بر ۲۴ میلیادر دلار برآورد می‌شود که سهم ایران از این بازار در سال ۹۹ در حدود ۱،۸ میلیون دلار بوده و این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۲.۹ درصد رسیده است. پیش‌بینی می‌شود درصورت ایجاد زیرساخت‌های لازم و اجرایی شدن برنامه‌هایی که پیشنهاد شده، می‌توان سهم کالا‌های ایرانی را در حجم واردات عمان تا ۱۰ درصد افزایش دهیم.

ضرابی میانگین رشد سالانه ۵ دوره گذشته از ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: در این دوره ۵ ساله صادرات ایران به عمان ۲۶ درصد و حجم مبادلات ۴۳ درصد افزایش داشته حال این سوال مطرح است که چه طور می‌شود در دوره ۸ ساله میزان رشد صادرات ۶۳ درصد باشد، اما این رقم در دوره ۵ سالانه به ۲۶ درصد برسد؟ دلیل اینجاست که از سال ۹۲ تا ۹۵ حجم مبادلات رشد داشت؛ اما در سال ۹۸ و ۹۹ با کاهش قابل توجه حجم صادرات و تبادلات تجاری مواجه بودیم.

رئیس اتاق مشترک ایران و عمان حجم صادرات ایران به عمان در سال ۹۷ را بالغ بر ۷۲۸ میلیون دلار ارزیابی کرد که این رقم در سال ۹۸ به ۵۲۸ میلیون دلار و سال ۹۹ به ۴۳۸ میلیون دلار کاهش پیدا کرد. همچنین بر اساس اظهارات او حجم مبادلات ایران با عمان در سال ۹۷ برابر با یک میلیارد و ۱۶۱ میلیون دلار بوده که این رقم در سال ۹۸ به ۶۹۴ میلیون دلار و در سال ۹۹ به ۸۷۹ میلیون دلار رسیده است.

او علت کاهش سطح صادرات به این کشور در دو سال ۹۸ و ۹۹ را تا حدودی مربوط به تحریم‌های خارجی و بخش عمده آن را مربوط به تحریم‌های داخلی، چند نرخی بودن ارز، پیمان سپاری ارزی، ممنوعیت صادراتی، وضع عوارض صادراتی، بی‌برنامه بودن وزارتخانه‌ها و تصمیم‌گیری بدون مشورت با اتاق‌ها و تشکل‌ها دانست.

ضرابی تصریح کرد: در سال ۹۷ فشار‌های تحریم بسیار بالا بود؛ اما در این سال نسبت به ۹۶ رشد خوبی در صادرات به عمان و حجم مبادلات با این کشور داشتیم. در سال ۱۴۰۰ هم تحریم‌ها بود؛ اما عملکرد‌ها نسبت به ۹۸ و ۹۹ شرایط بهتری داشت که علت اصلی آن به رویکرد، تصمیمات و سیاست‌های داخلی در دولت مرتبط است.
بهترین فرصت برای صادرات مجدد
با توجه به تغییر رویکرد و بهبود عملکرد در تجارت با عمان در سال ۱۴۰۰ به نظر می‌رسد فصل تازه‌ای از تعاملات ایران و عمان پیش رو قرار دارد که می‌تواند سهم بیشتری از این بازار عربی را نصیب کشورمان کند. صادرات مجدد یا همان ری‌اکسپورت یکی از مولفه‌هایی است که می‌تواند صادرات ایران را چندین برابر افزایش دهد. در واقع عمان متناسب با شرایطی که دارد، پایگاه خوبی برای این هدف است.
حمیدرضا صالحی عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشترک ایران و عمان به خبرنگار ایبِنا گفت: عمان می‌تواند دروازه صادرات مجدد ایران به دنیا باشد و نباید از این فرصت غافل شود.

وی با اشاره به مقوله صادرات مجدد اظهار کرد: عمان در بخش ری اکسپورت کالا‌های ایرانی می‌تواند نقش بسزایی داشته باشد. کالایی که از ایران به عمان برود، با ۳۰ درصد ارزش افزوده این کشور می‌تواند با تعرفه صفر به بازار‌های دنیا راه پیدا کند. این امر فرصت خوبی برای ایران است که نباید از آن غافل شد بلکه باید بتوانیم حجم صادرات غیرنفتی ایران را از این طریق دوچندان کنیم.

صالحی همچنین با اشاره به اهمیت توسعه تعاملات با کشور‌های همسایه گفت: از ابتدا محور دیپلماسی دولت سیزدهم بر بازار‌های منطقه بود که بسیار ارزشمند و با اهمیت است بنابراین باید رابطه با کشور‌های همسایه را توسعه دهیم تا سهم بیشتری را تصاحب کنیم. مثلا موانعی مانند ویزا را حذف کنیم که در رابطه با عمان محقق شد و دیگر مانعی به عنوان ویزا نداریم. خوشبختانه پرواز‌ها هم بیشتر شده است و برای توسعه همکاری‌ها در حوزه حمل و نقل دریایی که از راهبرد‌های افزایش سطح تعامل است هم با چند بندر عمان هماهنگی‌هایی انجام شده است و توسعه بیشتر این حوزه را شاهد خواهیم بود.

از سوی دیگر عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشترک ایران و عمان با بیان اینکه حجم بالای تجارت چیزی جز همین برنامه‌ریزی و جدیت و استفاده از ظرفیت و توانمندی فعالان اقتصادی ایران و عمان نبوده است، افزود: همکاری دو کشور می‌تواند در بازار‌های ثالث هم محقق شود. به عنوان نمونه عمان در آفریقا و کشور‌هایی مانند تانزانیا و کنیا زیرساخت‌های خوبی دارد و فرصت‌هایی ایجاد کرده که ایران هم به همین واسطه در این کشور‌ها حضور می‌یابد و در حال توسعه روابط است.
منبع: ایبنا