محاسبه خسارت‌های کم توجهی به متروی تهران
به گزارش نبض بازار، طول شبکه متروی تهران حدود ۲۶۰ کیلومتر است. هزینه ساخت هر کیلومتر مترو با ایستگاه حدود ۵۰ میلیون دلار است. به این ترتیب تا کنون ۱۵ میلیارد دلار جهت احداث شبکه متروی تهران هزینه شده است.
طبق نظر مسئولین شهرداری تهران و مدیران مترو تعداد واگن‌های فعال مترو حدود ۱۵۰۰ واگن است و ۲۰۰۰ واگن کمبود وجود دارد
کمبود ۲۰۰۰ واگن به مفهوم کاهش بهره وروی شبکه مترو به کمتر از نصف می‌باشد. مفهوم دیگر این است که حدود هشت میلیارد دلار از سرمایه گذاری‌های انجام شده هر سال بلااستفاده می‌ماند. عدم نفع خواب این سرمایه گذاری عظیم با لحاظ متوسط نرخ بهره بانکی حدود دو میلیارد دلار در سال است.
روزانه بیست میلیون سفر درون شهر تهران انجام می‌شود اگر ۲۰۰۰ واگن مورد نیاز مترو تامین شود می‌توان حدود ۷۰۰ هزار مسافر در روز جابجا نمود انتقال ۷۰۰ هزار مسافر از خودرو‌های شخصی و تاکسی و ... به مترو منجر به کاهش قابل توجه در تردد خودرو‌های شخصی خواهد شد.
هر خودرو شخصی روزانه حداقل یک ساعت درترافیک تهران انرژی مصرف می‌کند و حداقل ۵ لیتر بنزین سوخته می‌شود چنانچه انتقال ۷۰۰ هزار مسافر به مترو باعت شود روزانه صد هزار خودرو شخصی کمتری در تهران تردد نمایند این تغییر منجر به کاهش مصرف بنزین به میزان حداقل ۵۰۰ هزار لیتر در روز و به ارزش بیش از ۳۰۰ هزار دلار و سالانه حدود ۱۱۰ میلیون دلار می‌شود.
چنانچه ۶۰ درصد جابجایی مسافر شهر تهران به مترو و قطار‌های درون شهر منتقل شوند مصرف بنزین و گازوئیل داخل شهر تهران به حدود یک سود خواهد رسید و ترافیک به شدت غیر قابل باوری کاهش خواهد یافت.
با این تحول بزرگ از مصرف بنزین در تهران روزانه حدود ۷ میلیون لیتر کاسته می‌شود که ارزش سالیانه آن بین ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلار می‌باشد.
چنانچه ۲۰۰۰ واگن به متروی تهران افزوده شود و مدیریت کاملا حرفه‌ای بر مترو خصوصا برنامه ریزی تردد قطار‌ها اعمال گردد امکان جابجایی روزانه تا ۸ میلیون مسافر توسط شبکه ریلی موجود نیز وجود دارد.
طول شبکه مترو توکیو حدود ۲۰۰ کیلومتر و تعداد واگن‌های آن ۲۷۷۳ و تعداد خطوط آن ۹ خط است. برای جابجایی مسافر آمار متفاوتی بین ۷ تا ۲۱ میلیون مسافر وجود دارد. متوسط قیمت بلیط هر سفر حدود دو دلار است. مترو توکیو فقط یکساعت در شبانه روز تعطیل است.
جمعیت لندن ۸.۹ میلیون نفر است. طول شبکه مترو لندن ۴۰۸ کیلومتر است و روزانه ۳.۶ میلیون نفر را جابجا می‌کند. متوسط قیمت بلیط حدود ۴ تا ۵ دلار است. قیمت بلیط مترو در لندن گران است.
ظرفیت هر واگن مترو ۱۷۰ نفر در حالت ایستاده و ۴۲ نفر در حالت نشسته است.
چنانچه ۲۰۰۰ واگن مورد نیاز متروی تهران تامین شوند و هر واگن بطور متوسط ۱۰۰ نفر را جابجا کند و متوسط زمان سفر هر مسافر را ۱۵ دقیقه لحاظ کنیم و مترو در شبانه روز ۱۸ ساعت کار کندمترو تهران با ۳۵۰۰ واگن می‌تواند چند مسافر را جابجا نماید (با لحاظ ۱۵ دقیقه توقف در ایستگاه‌ها در هر ساعت)؟
با لحاظ پیش فرض‌های فوق مترو تهران قادر خواهد بود ۱۸.۹ میلیون مسافر را در شبانه روز جابجا نماید.
چنانچه از ۲۰ میلیون مسافر درون شهری که روزانه در تهران جابجا می‌شوند فقط نیمی از آن‌ها از طریق مترو سفر نمایند تردد خودرو‌ها دو تا سه برابر روان‌تر خواهد شد و به همین میزان از مصرف سوخت و آلودگی هوا کاسته خواهد شد.
مترو کوچکترین آلودگی برای هوای تهران و سایر کلان شهر‌ها ایجاد نمی‌کند، زیرا مترو با برق کار می‌کند و هیچ سوختی مصرف نمی‌کند.
میزان صرفه جویی در مصرف سوخت با اضافه کردن ۲۰۰۰ واگن مورد نیاز و اجرای پروژه‌های نیمه تمام مترو حدود دو میلیارد دلار در سال خواهد بود. همچنین این تحول بزرگ از کشته و زخمی شدن سالانه هزاران نفر در تصادفات داخل شهر و یتیم شدن صد‌ها دختر و پسر پیش گیری می‌کند این تصادفات جدای از کشته شدن انسان‌های بسیار منجر به قطع نخاع و قطع عضو و معلولیت‌های دائمی می‌شود که هزینه آن هزاران میلیارد تومان در سال است. تصادفات خسارت‌های زیادی به خودرو‌ها وارد می‌کند که میزان آن در کل شهر تهران سالانه بیش از هزار میلیارد تومان است.
آلودگی هوا منجر به کاهش عمر و مبتلا شدن حدود ده هزار نفر در کلان شهر تهران به انواع بیماری‌های لا علاج و صعب العلاج می‌شود که هزینه بسیار سنگین و کمر شکنی بر دوش مردم و سیستم بهداشت و درمان کشور می‌گذارد. این بیماری‌ها و بیماران فشار‌ها روحی و روانی شدیدی به خانواده‌ها و اطرافیان بیماران وارد می‌کنند و آن‌ها را دچار افسردگی و نا امیدی و فشار‌های عصبی می‌نماید. برآورد هزینه مالی این موارد سخت است، اما هزینه آن به سایر هزینه‌های بیان شده بیشتر می‌باشد.
ارزش عمر ارزشمند و غیر قابل بازگشت میلیون‌ها ساکن تهران که در ترافیک جانکاه این شهر به نابوده می‌رود در این محاسبات لحاظ نشده است.
دولت‌ها تنها زمانی می‌توانند به واقعی کردن قیمت بنزین بیاندیشند که سیستم حمل و نقل عمومی با تمرکز بر مترو و قطار‌های درون شهری و بین شهری را در حد نیاز کشور توسعه داده باشند و برای تحقیق سریعتر این هدف می‌بایست طی چند سال آینده حداقل سی میلیارد دلار در این حوزه سرمایه گذاری انجام شود.
اینکه ما نفت و گازمان را به دلیل تحریم‌ها در این قیمت‌ها بالا نتوانیم با قیمت مناسب صادر کنیم و نتوانیم با منابع حاصل از آن تحولی در توسعه زیرساخت‌های ریلی ایجاد کنیم به تدبیر و درایت مسئولین باز می‌گردد نه مردم. ما باید پاسخگوی نسل آینده و کودکانمان باشیم و بگوئیم با منابع غیر قابل بازگشت نفت و گاز و معادن آن‌ها چه کردیم و چه میراثی برای آن‌ها به یادگار گذاشته ایم؟ شبکه مدرن و توسعه یافته ریلی؟ هواپیما‌های مدرن، دانش برتر تولید خودرو‌های برقی و دانش برتر تولید محصولات ارزشمند، منابع آبی زیر زمینی؟ ما مجبوریم پاسخگوی نسل‌های آینده باشیم
منابع نفت و گاز تاچند دهه آینده یا تمام می‌شوند یا در مراحل رو به اتمام قرار می‌گیرند و نسل‌های آینده نه نفت دارند و نه گاز چندانی و نه ذخایر معدنی چندانی هر چند قیمت نفت و گاز تا چند دهه آینده از رونق خواهند افتاد و ما باید با تمام توان نفتمان را بصورت صیانتی استخراج و صادر نمائیم باید الان که می‌توانیم با درآمد‌های حاصله برای نسل آینده و برای فرزندانمان و نوادگانمان کار‌های اساسی و ماندگار انجام دهیم.
قیمت هر واگن مترو حدود ۷۸۰ هزار دلار است یعنی برای خرید ۲۰۰۰ واگن نیاز به حدود ۱.۵ میلیارد دلار منابع می‌باشد.
شرکت‌های واگن سازی ایران توان تامین واگن مورد نیاز مترو را دارند. تامین منابع مالی و سفارش ساخت این واگن‌ها به شرکت‌های توانمد داخلی تحول بزرگی در میزان جابجایی مترو و ساخت داخل و اشتغال و توسعه حاصل از آن خواهد داشت. شرکت‌های واگن پارس، واگن سازی تهران، پلور سبز و سایر شرکت‌های واگن سازی می‌توانند واگن‌های مورد نیاز متروی سراسر کشور را با کیفیت مطلوب تولید نمایند و در گذشته عملکرد رضایت بخشی در این خصوص داشته اند منتها این شرکت‌ها به شدت با کمبود منابع به دلیل کمی سفارش ساخت به دلیل تحریم‌ها و عدم امکان تامین منابع مالی مورد نیاز شرکت‌های مترو مواجه بوده اند.
